door: Anita Rozendaal-Baaij

Wat doe je als je paard een angsthaas is en jij een held op sokken? Of als jouw paard overal kabouters in de struiken ziet en jij gespannen bent omdat er misschien wel een grote bok gaat volgen doordat die kl*te kabouters jouw paard pesten?

Het komt vaker voor dan je denkt. En het is zeker niet iets om je voor te schamen. Schrikachtige of echt angstige paarden zijn in de meerderheid en de kunst is om ermee te leren omgaan.

Nog meer leesvoer over angst en schrikachtige paarden:

Hoe ga je om met angst?
(verdieping: wat is angst, waar komt het toch vandaan en hoe kun je deze overwinnen?)

De gevaarlijk steen !
(humor! nou ja, humor... niet als je op je buik door de bramenstruiken wordt gesleurd omdat het paard langs dé gevaarlijke steen moet...)

Boeken vol zijn er geschreven over de opvoeding van een paard of pony. We willen tenslotte allemaal het dier straks gaan gebruiken en volgen dan ook stapsgewijs de weg hiernaartoe.

Na de geboorte, zes maanden lang bij mamma, daarna afspenen en samen met leeftijdsgenootjes in de wei laten opgroeien. Af en toe een aai gaan geven, de hoefsmid laten komen, ontwormen en verder op gepaste afstand de natuur zijn gang laten gaan. Daar staat ie dan drie jaar later: een uit de kluiten gewassen jongeling, klaar voor de grote (paarden)wereld.

Kuddepaard
Het paard wordt vervolgens uit de kudde gehaald, op de trailer gegooid en richting stal gebracht. Daar wordt hij of zij met de nodige houdgrepen een halster omgedaan en in een getraliede stal van drie bij drie gezet. Trillend van angst, staat onze grote held in een hoekje te bekomen van de schrik. De volgende dagen zal dit niet veel beter worden.

Meneer of mevrouw gaat kennis maken met de manegebak, de lange longeerlijn, de grote zweep en misschien zelfs meteen met het zadel. Na minstens drie weken flink bokken geeft hij uiteindelijk de strijd op en accepteert het zadel op zijn rug. Een beetje protesteren bij aansingelen blijft hij natuurlijk doen, kom zeg, hij is niet helemaal gék! En dan is de volgende stap dat er een mens op zijn rug gaat hangen, nouja zeg, het wordt steeds gekker.

Na een maandje of twee is hij echter zover dat hij de ruiter op zijn rug als een feit beschouwt en zelfs al keurig aanspringt in galop. Meneer kan doorstomen naar de volgende cursus of eigenaar. Zo gaat dat dus.


Knuddepaard
Een andere situatie. Het paard in kwestie is een temperamentvolle opdonder en laat zich vanaf het allereerste moment niet vangen. Daar zijn wel wat meer mensen voor nodig! De trailer staat keurig bij het hek te wachten maar het paard piekert er niet over om zijn twee hectare grote weiland en zijn vriendjes te verlaten.

Uiteindelijk na een dag vol schreeuwende mensen, lange lijnen en stokken (en een handjevol toeschouwers) staat het paard op de trailer en begeeft zich, al slaand tegen de achterklep van de trailer, richting de stallen. Hier wordt het paard niet afgericht maar meteen doorverkocht aan iemand die het allemaal zelf gaat doen. Die iemand is vol goede wil maar heeft het temperament of karakter van het paard ietwat onderschat. Het paard slaat de stal aan puin, de hoefsmid krijgt rake klappen en het paard trekt tijdens het eerste longeren de arm van de persoon er bijna af.


Dráma !
Uiteindelijk zijn we dan twee maanden verder en is het duiveltje in kwestie één grote ramp geworden. Vanwege de onprofessionele opleiding of vanwege zijn moeilijke temperament?

Het maakt eigenlijk niet zoveel uit bij wie de schuld ligt. Bijna iedereen loopt tegen zo’n situatie wel een keer aan. Vaak zit het probleem in de combinatie van beiden. De een kan nou eenmaal beter opschieten met een zenuwpees dan de ander. De een heeft het geduld om een dag lang met de trailer en het jonge paard in de weer te zijn, de ander pakt de bezem en mept het aarzelende paard er in vijf minuten op. Bij het ene paard past de eerste situatie beter, het andere paard heeft meer aan een begeleider die wat daadkrachtiger is en zegt: “Aleé, tuttebol, de trailer op.” (uiteraard zonder die bezem). In bovenstaande situatie kan het allemaal goed komen als de begeleider de nodige ervaring en tact heeft.

Er zijn genoeg mensen die niet warm of koud worden van zo’n jong, onervaren en pittig paard. Er zijn echter ook een hoop mensen die dit niet kunnen en waarbij het voorbestemd is dat dit hartstikke fout gaat.

Temperament of karakter?
Als hobbyfokker ben ik er nog niet helemaal uit. Ik ben geneigd om het temperament van het paard in 90% van de gevallen genetisch te verklaren. Een draak van een merrie en een temperamentvolle hengst, geeft natuurlijk een moeilijk veulen, daar kun je gif op innemen. Of in de voorouders zat een hengst die het ras een beetje meer “snelheid en wilskracht” heeft gegeven.

Maar ook dit gaat niet in alle gevallen op. Uit onze zenuwachtigste merrie aller tijden werd een veulen geboren dat vanaf het allereerste moment lief en rustig was. Ze was zelfs zo rustig dat moeders er nog wat van kon leren. Het leek vaak alsof ze zei: “Maáá, doe nou even normaal.” Bij het hek van het weiland riep ik hen dan beiden. Moeders kwam aanstormen en maakte een sliding-stop vlak voor het hek.

Het veulen lag echter heerlijk te pitten in het hoge gras en ook na hard schreeuwen reageerde ze niet. Samen met moeders moesten we haar gaan wakker maken. Het kostte veel overredingskracht om uiteindelijk het veulen mee te krijgen. Moeders liep al schuimbekkend en dribbelend naast me te dansen. Het veulen liep gapend achter ons aan.

De natuur……..
Wel is het een feit dat het ene ras nou eenmaal temperamentvoller dan het andere ras is. Dat hoeven we niemand meer te vertellen.
Los van het temperament, wat kunnen we eraan doen om een veulen een zo goed mogelijke start in zijn leven mee te geven? Met in gedachten dat de hele africhting op driejarige leeftijd geen groot trauma voor het paard of drama voor de mens zal worden?

Na het afspenen het veulen in een kudde gooien en de natuur zijn gang laten gaan? Opvoeding door leeftijdgenoten of die ene oude wijze ruin die te midden van hen loopt? Of toch maar bij huis/stal houden en vooral veel mee omgaan?

Hoewel het tegen het principe van de natuur ingaat, ben ik steeds meer een fan van de laatste optie. Ik til mijn gedachte even heen over de eerste drie jaar en kijk naar waar het paard misschien terecht zal komen. In mijn geval: niet in de hoge regionen van de sport of bij (semi)professionele ruiters, maar in handen van liefhebbers. Mensen die kinderen hebben of zelf een buitenritje straks willen maken en niet fulltime met de paarden bezig zullen zijn. Mensen die volgens bepaalde principes het paard zelf willen africhten of hem spelenderwijs het een en ander leren. Onze veulens zullen in de meest waarschijnlijke situatie bij zulke mensen terecht komen.

Nu, terug naar de uitgangssituatie.

Of omgangsregels?
Met die gedachten in het hoofd is het dus voor het paard en de eventuele eigenaren later beter dat het dier dichtbij de mensen blijft. Vanaf de allereerste dagen doen we het veulen een halster om en leren we hem mee te lopen met de merrie. Na het afspenen gaat het dier uiteraard zo veel mogelijk in de wei maar ook vaak ’s nachts op stal. Of we verhuizen de merrie vaak van het ene weiland naar het andere weiland en leert het veulen zodoende mee te lopen. Dat zijn kleine dingen maar óh zo belangrijk. Eenvoudige dingen zoals vaststaan leren we de jongelingen ook meteen. Aan een elastische lijn met de nodige veiligheidshaken. De eerste keren vinden ze het doodeng. Maar wat een plezier later als de inmiddels grote puber kan vaststaan en niet aan het touw gaat hangen, de omheining mee uit de grond trekt of achterover slaat en zijn nek breekt.

Ook de trailer en de hoefsmid komen al vroeg aan bod. Ontwormen? Een fluitje van een cent als je een lege ontwormingsspuit bewaart en die regelmatig vult met appelmoes. Het jonge dier doet z’n mond al open als hij de wormenspuit ziet! Lekker, lekker, jammie, jammie áppelmoes!

De hoefsmid doet ook wonderen.  Met veel geduld leert hij dat het normaal is dat je als paard af en toe even jezelf netjes moet gedragen als je een totale pedicure behandeling ondergaat. Vaak is het bij de veulens nog niet echt nodig. Toch leert de hoefsmid het veulen even de hoefjes op te tillen, vast te houden en met een vijl er maar-niet-heus langs te gaan. Dat vinden de veulens vaak héél spannend.

Als ze weer wat ouder zijn vinden ze het niet spannend maar een beetje vervelend.  En daarna begint het iedere keer langzaam te wennen en komt langzaam de fase van acceptatie in beeld.  Meestal zijn we dan echt wel weer een paar jaartjes verder. Maar er komt een dag dat de hoefsmid hun grote vriend is, of op zijn minst een acceptabel gegeven.

Met drie jaar is het de normaalste zaak van de wereld dat ons voormalig veulentje de routine kent en de regels van de mens. Regels van de mens? Klinkt dit niet verschrikkelijk autoritair? Ja, misschien wel. Anderzijds zijn er nu eenmaal routine en regels nodig voor de veiligheid van beiden. Niet iedereen heeft de handigheid en hulp van anderen om een jong paard goed te begeleiden. Niet iedereen heeft een situatie thuis die echt nodig is om dit karwei zonder ongelukken te volbrengen. Het is verschrikkelijk om als hobbyfokker of verkoper van een jong dier later te moeten vernemen dat het helemaal mis is gegaan. Dat het dier bovenop een kind sprong, een hond twee meter de lucht in sloeg of de plaatselijke hoefsmid niet meer wil komen.

Vanaf het allereerste moment, de geboorte van een veulen, tot en met de eventuele verkoop of zelf africhten en houden van het paard, is het belangrijk om het paard de regels te leren die een volwassen paard leert te kennen. Van vaststaan tot en met ontwormen. Van de hoefsmid tot en met de trailer laden.

Proost: op een harmonieuze samenleving!
Hadden we dit nu niet ook kunnen doen door het dier lekker drie jaar in de wei te gooien en hem zijn onbezorgde jeugd te gunnen? Misschien in het geval van een hele brave borst wel. In andere gevallen ben ik steeds meer voorstander van een veulen dichtbij de mens te laten opgroeien. Rust en ruimte maar ook een beetje routine. 

Met de mens zal hij of zij tenslotte ook straks mee gaan samenleven. De aanloop naar een prettige samenleving, zonder al te veel trauma’s laten verlopen, is in mijn ogen een goede zaak.

Jouw reacties en inzichten zijn welkom.

In onze verkoopadvertentie staat dat onze merrie een ‘gouden’ karakter heeft. Dat klinkt altijd vrij overdreven, maar in dit geval is dit terecht. We kennen de merrie door en door en hebben heel wat uurtjes met haar doorgebracht.

Vele uren in de manege-bak en ook vele uren tijdens onderzoek door de veearts. De merrie wil namelijk niet drachtig worden en omdat dit het hoofddoel was, proberen we haar nu te verkopen als rijpaard.

We hebben er alle vertrouwen in dat de merrie goed terecht zal komen omdat het een mooi en fijn paard is.

Zondags-tenue
Op een mooie zondagochtend stopt er een auto voor de deur en een moeder met dochter stappen uit. Ze zien er beiden uit alsof ze uit een paardenkleding-catalogus komen lopen. Hun laarzen glimmen als spiegels en ze zijn nog nèt niet vergeten de prijskaartjes van hun nieuwe rijbroeken af te knippen.

Rodeo
Onze merrie wordt van stal gehaald en uitgebreid bekeken. Na kennismakingsrondje nummer 1 volgt dan de proefrit. Dochterlief stapt op de merrie en moeder vertelt nog even trots hoe druk haar dochter het heeft met het inrijden van jonge hengsten op de manege. Ze is net aan de overkant van de bak als de merrie zich ineens omdraait en in een rotgang heftig bokkend terug galoppeert. Als bij een professioneel rodeopaard wordt het meisje huizenhoog de lucht in gelanceerd en belandt even later keurig op haar spiksplinternieuw beklede achterwerk.

Meisje begint te huilen en ik ren de merrie snel tegemoet. Net zo snel als de explosie uitbarstte, even zo snel is de merrie weer gekalmeerd en staat ze hijgend met haar hoofd tegen mijn lijf. Moeder komt nu naar me toe om me ernstig toe te spreken. Gedachten schieten door me heen maar ik kan geen woorden vinden om een zinnige verklaring te geven.

Love at first sight
Drie weken later is onze merrie verkocht aan een stewardess die haar supersonische baan wil compenseren met wat meer aardse binding. Het is liefde op het eerste gezicht. Een lege stal is alles wat overblijft, vele goede herinneringen en slechts één vervelend, onverklaarbaar, moment.

Eind goed al goed
Denk ik, maar een jaar later verneem ik via via dat de betreffende merrie is doorverkocht en de nieuwe eigenaar grote problemen heeft met haar. De merrie heeft bokken tot haar specialiteit gemaakt.

Bewijsmateriaal
“Zouden ze het echt over onze merrie hebben gehad?” vraagt mijn man een paar dagen later. Ik blijf hem een antwoord verschuldigd. Vast niet. Er zijn wel honderden merries te vinden van dezelfde kleur en dezelfde naam. Ook kan ik het niet geloven want ik had nog geen half jaar geleden een kaartje van de stewardess gekregen waarin zij schreef hoe blij zij was met haar aardling. Bijgesloten foto´s spraken voor zich.

Twijfel, twijfel
Maar ik twijfel. Misschien had ik indertijd de boksessie toch wat serieuzer moeten nemen en niet de schuld moeten leggen bij de matige rijkunstige kwaliteiten van het meisje. En had onze liefste merrie van stal ook wel eens minder goud karakter.

Ik bel de stewardess en gelukkig heeft zij nog steeds de merrie en gaat alles supersonisch goed.

Toch blijkt echter maar weer: niets is zo moeilijk als de psyche van een paard doorgronden en ook de zelfverzekerde paardenvrouw kan wel eens aan het twijfelen worden gebracht.

Toch???

Wat doe je als 24-jarige studente als je geliefde verzorgpaard dreigt te worden verkocht naar Amerika?
Een lastige vraag voor Britt Neijzen.
Zij maakte lijstjes, sprak met mensen en dacht goed na.

Waar waren we gebleven?   Zoë had zorgwekkende pijn in haar buik... Britt moest met Zoë naar de kliniek met de trailer... Dat werd een avontuur: Trailerladen voor gevorderden!  Daarna: allemaal onderzoeken...

En nu? Een spannende Déjã vu!

Ik zocht naar het woord voor een mens die niet van dieren houdt. Bestaat dat wel?
Ik ken er namelijk een paar en ik probeer al jaren aan te tonen dat er iets aan hún mankeert. Dit probeer ik ook wetenschappelijk te onderbouwen, zodat ik dan sterker in mijn stalschoenen sta. Ik denk dat er iets in hun hersens ontbreekt. Een stofje of zo...

Vrienden maar geen dierenvrienden
Herkennen jullie ze ook? Ik zal geen namen noemen maar een voorbeeld:

Ik sta met die betreffende persoon bij het hek van het weiland en laat met trots een pasgeboren veulentje zien. Een geel hoopje nieuw leven ligt naast zijn moeder en slaapt, de flankjes gaan rustig op en neer. De vacht ziet er warm en wollig uit met kleine, lieve krulletjes. Er straalt zoveel rust en tevredenheid uit dat je vanzelf een warm gevoel krijgt.

Het veulentje wordt wakker en doet zijn hoofdje omhoog. “Ahhh, wat schattig”, zeg ik en nog voor ik “snoezig”, “doddig”en “zóóoo lief” kan uitspreken, maakt het veulentje een geluidje waardoor ik helemaal smelt. Hij probeert op te staan maar dit lukt amper met die veel te lange benen. Hij wiebelt heen en weer en pas na een paar pogingen lukt het. Klungelig staat hij een beetje te wiebelen en geeft een klein zuchtje, waarna hij op zoek gaat naar iets dat onder moeders buik hangt: een tankstation vol met warme melk. Een hoop gezoek want hij heeft de klok horen luiden maar hij weet nog niet precies waar de tepel hangt.
Enfin, het lukt en even later zien we dikke druppels melk langs zijn mondje lopen, want hij knoeit nogal. En maakt slurpgeluiden van heb ik jou daar.

EmotieLOOS
“Lief hè”, zeg ik nogmaals. Maar dan besef ik ineens dat die persoon naast mij nog geen woord heeft gezegd. Zij staat daar maar, kijkt naar het veulen en af en toe naar de merrie; haar gezicht vertoont geen enkel gevoel, helemaal niets. Ze vertoont gewoon helemaal niets. Nul. Nada. Noppes.

Zulke mensen dus. En of het nu om een pasgeboren veulentje gaat (dat toch echt bij het merendeel van de mensen, ook niet-paardenmensen, dus op zijn minst sympathieke gevoelens opwekt) of jonge caviaatjes of onze hond die zo'n ontzettend leuke puppy was...  deze mensen kunnen er niet warm of koud van worden.

Ik persoonlijk begrijp er weinig van, maar ik weet zeker dat er een woord voor bestaat. Wat was dat ook al weer? Geen gevoelens voor dieren hebben, dieren niet zien als sociale wezens, vrienden, geen enkele vriendschappelijke relatie hebben met dieren in het algemeen, of zeg maar: totaal ongevoelig of stoïcijns zijn ten opzichte van dieren. Dieren-apathie?

Nader onderzoek
Ik ga hier even verder induiken en kom er op terug. Ik heb er behoefte aan om een verklaring te vinden, want ik begrijp het gewoon niet....

Gastblog: Kim Dogger

Misschien kun je je herinneren hoe je als kleine meid of jongen in het circus zat te kijken naar de prachtige paarden die in de piste liepen en hun “kunstjes” deden.

Nou, ik heb goed nieuws:  het zijn niet perse kunstjes maar meer oefeningen. En niet alleen circuspaarden kunnen deze oefeningen, je kan het ook nog eens jouw eigen pony of paard leren.

Benodigdheden
Wat heb je allemaal nodig voor vrijheidsdressuur?  Allereerst is het handig om een pony of paard te hebben waar je dit mee mag doen. Heb je een eigen paard of pony, dan is dit natuurlijk geen probleem. Maar wanneer je een verzorgpony of paard hebt, zul je dit eerst even met de eigenaar moeten bespreken. Want stel dat de verzorgpony, door jouw training, vervolgens alsmaar loopt te gapen of flemen, daar snapt de eigenaar dan vast niets van... ;>)

Naast een paard of pony heb je ook een zweep, kleine snoepjes of brokjes en geduld nodig. De zweep gebruik je als een verlengstuk van je arm bij oefeningen zoals jambette (voorbeen omhoog heffen), daarvoor is namelijk wat afstand handig. De snoepjes zijn natuurlijk een beloning voor als de pony de oefening goed doet. Hier ga ik nog wel verder op in.

Soorten oefeningen
Er zijn verschillende soorten oefeningen:

• oefeningen die alleen met het hoofd gedaan worden, denk aan flemen, ja knikken, nee schudden, toeteren etc.
• oefeningen die alleen met de benen worden gedaan zoals jambette
• oefeningen met het hele lichaam zoals liggen, zitten etc.

Enkelen zijn ook gemakkelijk om aan te leren. Bij andere oefeningen is het verstandig om de hulp van ervaren mensen te vragen. Ik zelf heb een poosje les gehad van Thamar Gotthjalpsen waar ik veel aan heb gehad. Sommige oefeningen zijn ook ervaringsgebonden of leeftijdsgebonden.

Mijn eigen pony’s en vrijheidsdressuur
Zelf heb ik een Shetlander x Appaloosa merrie genaamd Nadja en een Welsh-A merrie genaamd Bailey. Met beiden doe ik aan vrijheidsdressuur.
Nadja kan wel echt veel meer dan Bailey, maar zij is ook een stukje jonger dan Nadja. Qua vrijheidsdressuur oefeningen kan Nadja: toeteren, schudden met hoofd, flemen, lig, zit, op het blok staan, spagaat, rondje lopen, jambette, buiging, Spaanse pas, steigeren, gapen. Ook kan ze combinaties van verschillende oefeningen tegelijk.
Bailey kan schudden met hoofd, jambette, toeteren en op het blok staan. Bij Bailey ben ik zelf bezig met flemen.

Hoe dan te beginnen met vrijheidsdressuur
Allereerst heb je veel geduld nodig om vrijheidsdressuur oefeningen aan te leren. De ene pony leert het veel sneller dan de andere. Dat merk ik ook vaak bij mijn eigen pony’s: Nadja leert het veel sneller dan Bailey. Het aanleren van oefeningen doe ik door middel van een beloning. Het beste zijn kleine snoepjes of brokjes zodat de mond vrij snel leeg is en je weer verder kunt.

In het begin beloon ik het kleinste inspanning die dat op de oefening lijkt. Bijvoorbeeld bij de jambette als de hoef maar iéts omhoog komt beloon ik dat al. Uiteindelijk beloon ik alleen nog maar als de hoef of het been echt hoog is en naar voren wijst. Zo leert de pony dat dit is wat je vraagt.

‘Tussen vrouwen en paarden‘ heeft als subtitel: ‘over bevlogenheid, levenslessen en onvoorwaardelijke liefde’. Het boek gaat over de band die vrouwen en paarden met elkaar hebben en dit is niet gemakkelijk om te definiëren. Maar het is schrijfster Ellen Pitlo toch gelukt om dit te beschrijven in een verrassende boek vol met interviews en mooie verhalen. Ellen Pitlo is schrijfster, fotografe en interieurstyliste.

Wat is dat toch ‘tussen vrouwen en paarden’?
Vele mensen zullen het zich afvragen, vooral diegenen die zelfs niets met paarden hebben. Maar de meeste vrouwen die een paard hebben of paardrijden, weten zelf de vraag ook niet zo goed te beantwoorden. Het is als een band met je hond, je kat, maar toch ook weer totaal anders…

Paarden zijn intelligente wezens
Net als de hond is het paard al eeuwenlang gedomesticeerd en een grote vriend van de mens geworden. Hoe had de ontwikkeling van de mens eruit gezien zonder het paard? Hoe hadden we ons vervoerd, hoe hadden oorlogen eruit gezien en hoe was de landbouw geweest zonder het paard? Dat het paard al eeuwen belangrijk voor ons is, staat vast. Maar nu de functie van het paard uitsluitend nog een recreatieve en sportieve aard heeft, staat ook vast: de mens kan en wil niet zonder het paard. En al helemaal niet de vrouw-mens.

Tussen vrouwen en paarden
De paardensport is een grote tak binnen de sportwereld en bevat vele disciplines. Van springen tot dressuur, van mennen tot draverijen en van endurance tot en met recreatief rijden. Geen sport heeft zoveel verschillende disciplines als de paardensport en wat ook nog een leuk gegeven is: er wordt geen onderscheid gemaakt tussen vrouwen en mannen (of merries, ruinen en hengsten.) Genders worden hetzelfde beoordeeld ongeacht of dit gaat over een ‘stoere’ discipline zoals military of polosport of bijvoorbeeld dressuur waar meer fijngevoeligheid en subtiliteit voor nodig is. En toch is tachtig procent van de Nederlandse ruiters vrouwelijk!

Persoonlijke ervaringen en interviews
Ellen Pitlo praat met verschillende paardenvrouwen in haar boek over de band tussen vrouwen en paarden. De vrouwen die in haar boek worden geportretteerd met een prachtige foto en hun verhaal vertellen middels een interview zijn: Berlinda van Dijk, Angelique Vroom, Maud de Reu, Sharoné Balaban-van Zijl, Nanette Dijkman, Mariska van de Baan-Boom, Marieke van Soest, Heleen Zorn, Joyce Winkel, Carina Terhurne-Rijgwart, Corline Heij-Tuitert, Frederike Sleurink, Jacqueline van der Vlies, Josephine Woltman Elpers, Els van Soest-Middelhoek, Joan Kok, Corine Vogelaar, Ineke Roetert, Marlies van Dijk en Melanie Krikke.

Het boek in ingedeeld in thema’s zoals bijvoorbeeld: ‘Volg je dromen, zij weten de weg’, ‘Volg je hart, want dat klopt’ en ‘Toeval bestaat niet’. Tussen de interviews en de verhalen van de bovengenoemde vrouwen vertelt Ellen Pitlo ook haar eigen verhaal en wat de paarden in haar leven voor haar betekenen.

De band tussen vrouwen en paarden
Deze band is zoals gezegd moeilijk uit te leggen aan derden. Het woord ‘liefde’ komt vaak voorbij. Het is ook echt niet moeilijk om van de zachtaardige wezens te (gaan) houden als je er samen mee een sport beoefent, dagelijks een ritje door het bos maakt of als ze achter je huis staan en altijd blij zijn je te zien. Paarden zijn trouw maar hun respect kun je niet afdwingen, dat moet je verdienen. Is er een wederzijds vertrouwen opgebouwd, dan is deze band vaak onvoorwaardelijk en kom je er steeds meer achter dat ze veel intelligenter zijn dan menigeen beweert.

Twintig vrouwen, vele paarden
De vrouwen in het boek vertellen mooie verhalen over hun leven en hun passie voor paarden. Het is niet alleen rozengeur en maneschijn want als paardenvrouw kun je ook veel zorgen en verdriet meemaken. Maar dat hoort wel bij het leven en zeker als je verantwoordelijk bent voor zo’n groot dier als een paard of pony.

Leermeesters?
Ik vond in het boek zelf veel herkenning in alle verhalen van deze vrouwen ondanks dat deze toch erg persoonlijk zijn. Voor niet-paardenmensen is het boek gemakkelijk te lezen. Het zal wel lastig zijn om het gevoel te begrijpen dat de vrouwen beschrijven. Woorden als ‘spiegelen’, ‘levenslessen’ en ‘leermeesters’ klinken zwaar en vaag.

Onvoorwaardelijke liefde
Voor paardenmensen is dit een boek dat een heerlijk tegenwicht geeft tussen alle rij-instructie boeken die vaak erg op de sport zijn gericht. Maar om iets te willen bereiken, of dit nu een sport-prestatie of een ontspannen buitenritje is, is de relatie tussen het team (mens en paard) toch de basis van alles. Dit boek draagt bij aan de trend om paarden niet alleen te zien als instrument, financiële investering, een stamboekpapier op vier benen of een gebruiksmiddel dat je weer kunt doorverkopen als het niet ‘klikt’. Het boek is een ode aan vrouwen én paarden die onvoorwaardelijk met elkaar zijn verbonden en alle aspecten van het leven samen doormaken. Dat is liefde!

Wat hebben we onlangs genoten van de Livestream van de Friese hengstenkeuring.
Een prachtige live-stream waarin de hengsten keurig werden gepresenteerd en zichtbaar ontspannen waren.  De oudere hengsten mistten wellicht het uitzinnige publiek maar ze wisten vast wel dat wij allemaal vanuit onze eigen huiskamer mee zaten te genieten op de bank, al kijkend naar de livestream!

En dan straks de Fjordenpaarden Hengstenkeuring 2021. Nou daar blijven we zeker voor thuis!  Laat die boodschappen maar even zitten  en we wandelen de volgende dag wel een extra rondje.

Geluk bij een ongeluk(kig virus)
En wat zeggen we steeds vaker tegen elkaar? Wat een geluk bij een ongeluk dat dit ellendige, vervelende, nare, afschuwelijke pokkevirus in déze tijden is gekomen en niet tien of twintig jaar eerder.... geluk???  Ja, relatief geluk.  We hadden tien, twintig, dertig jaar geleden absoluut nog niet de mogelijkheden die we nu hebben. Er waren geen Zoom-vergaderingen, Skype, What's app en oneindige veel andere mogelijkheden die ons de kans gaven met elkaar digitaal in contact te staan, zoals nu.

Laten we dus maar dankbaar zijn dat er mogelijkheden zijn dat we allemaal straks naar de Fjordenpaarden Hengstenkeuring kunnen kijken. Dat dit technisch mogelijk is, en dat de Hengstenkeuring doorgaat!

En met een beetje écht geluk, is er volgend jaar wel weer een live-Hengstenkeuring, waarin we allemaal aan kant van de ring staan en de hengsten en de voorbrengers toejuichen. De jury, winnaars, de verliezers, de jonkies, de ringmeesters,  de oudjes, de fokkers, de verzorgers, de berijders, de fjorden-fans en alle mensen die dit ieder jaar weer mogelijk maken!

Nog even een paar nachtjes slapen en dan... 27 maart mensen, tot dan !

Het is koud. Héél koud. En dus kleed ik mij GOED aan voordat ik naar de stallen loop. Drie broeken, een Alaska jas, een Eskimo muts, sjaal, handschoenen en een zonnebril tegen het felle licht van de sneeuw. Ik zie er uit als een marsmannetje! De paarden zullen mij waarschijnlijk niet herkennen...

Hinnik, hallo, éten!
Maar tot mij stomme verbazing schrikken de paarden niet maar beginnen te hinniken zodra ze mij zien. "Goedemorgen baas", zegt de oude merrie respectvol. De anderen roepen meteen: "Joepie, éten!"
Dat roepen ze altijd zodra ze me zien, maar nu ben ik toch wel verrast dat ze me al zo snel herkennen terwijl ik er toch redelijk incognito uitzie, zeg maar...

Een experiment
Mijn man trekt diezelfde dag mijn Alaska jas aan en zet mijn Eskimo muts op. Ze hangen over de stoel en zijn jas is nog nat van de sneeuw. Even later loopt hij naar de stallen en ik kijk uit het raam. De paarden kijken op, maar zeggen geen woord. Hij ziet er toch echt uit als ik... vreemd... hoe weten de paarden dat nou?

Ik besluit over te gaan op een wetenschappelijk experiment!

Test 1
Ik vraag mijn buurvrouw of ze me vijf minuten wil helpen met een testje. Ze lijkt qua postuur meer op mij dan mijn man. Niet veel later loopt ze in mijn extreme-winter-outfit naar de paarden. De paarden kijken op, maar zeggen niets.
Vijf minuten later doe ik háár jas aan, zet ik háár muts op en trek ik háár moonboots aan en loop naar de paarden. 

"Goedemiddag baas", zegt de oude merrie respectvol. De anderen roepen meteen: "Joepie, éten!"

Test 2, 3, 4 en 5
In de daarop volgende dagen voer ik vele experimenten uit.

• Ik zet maskers op
  
• ik pas mijn manier van lopen aan qua snelheid en beweging
  
• ik doe mijn rollerskaters aan en rolschaats naar de stallen
  
• ik besprenkel mij met een lading after shave in plaats van mijn favoriete Chanel parfum
• ik praat met een rare stem
• en ik zoek op Internet naar een dubbelganger die ieder mens schijnt te hebben.

Alleen het laatste lukt niet, maar alle andere testen leveren het volgende op: de paarden trappen er niet in en begroeten mij exact op dezelfde manier,  telkens weer.

Super paarden
Na een paar dagen kan ik alleen maar concluderen dat ik super paarden heb. Ik denk dat ze 'gewoon' de mens herkennen die voor hun zorgt en vooral diegene die hun voert. Dit klopt natuurlijk niet helemaal want als ik mijn buurvrouw zou vragen met een emmer biks naar de paarden te lopen, dan wordt ze wel degelijk vol enthousiasme begroet en spelen de paarden een beetje vals.

Dan is er nog een optie en dat is dat mijn paarden super-oren hebben. Ze horen de mechanische hartkleppen (die ik heb) en die  tikken als een klok. Maar ook dit valt te betwijfelen want over het algemeen houden ze niet zo van het geluid van een (weide)klok die aangeeft dat de omheining onder stroom staat. Ze zouden mij een lopend gevaar vinden en zich nooit laten aanraken met de kans op een tik van de stroom.

Maar ieder mens heeft natuurlijk wel iets unieks, zouden ze daar een radar voor hebben?

Of zou het dan toch het zesde zintuig zijn dat paarden hun 'mens' herkennen ook al ziet die eruit als een marsmannetje op rolschaatsen?

Ik kom er in ieder geval niet achter en stop met de testen. Mijn ideeën zijn op en ze zijn me weer eens te slim af.

Ik merkte een kale plek van zo’n vijf centimeter op Millana haar flank. Best raar, maar misschien had ze te hard geschuurd of had de andere pony haar gebeten. Ik maakte mezelf er niet te druk om en heb het wondje gewoon verzorgd met Aloë Vera crème. Ik gebruik graag natuurlijke producten om haar te verzorgen of voor haar voeding en gezondheid.

Wintervacht
Toch zat het wondje me niet helemaal lekker, ik merkte op dat haar vacht wat doffer leek. Maar goed, ze had een flinke wintervacht en is 1 grote pluizenbol, dus ook wel lastig goed te beoordelen.

Help!?
Na een paar dagen zag ik een flinke plek van wel 10 centimeter op haar linkerkaak! En een klein plekje op haar andere flank. Ik heb haar hele vacht nageplozen, maar kon niet echt wat ontdekken. Het enigste dat me opviel waren wat losse huidschilfertjes, maar niks extreem.

Mijn vriend had de dierenarts gebeld en deze zou langskomen. De dierenarts heeft naar haar kale plekken gekeken, maar kon zo op het blote oog ook niet echt iets ontdekken. Echt kriebelen en schuren deed ze niet (tenminste niet in ons bijzijn) en hij zag ook niks dat bijvoorbeeld op regenschurft zou kunnen lijken of iets in die richting. Hij zou met zijn collega gaan overleggen die een huidspecialist voor onder andere paarden is.

Wassen maar...
Een paar dagen later kwam de dierenarts terug om Millana te injecteren. Een wasbeurt met een mijt en/of schimmeldodende shampoo had de voorkeur, maar we hebben geen wasplaats binnen en met maar één graad buiten is dat geen goede optie. De injectie zou nagenoeg dezelfde werking moeten hebben. Na een maand zou hij terugkomen om te evalueren en zo nodig nog een injectie toe te dienen.

De dagen nadat de dierenarts was geweest ontdekte ik nog meer kale plekken! Ik vond het nu wel een beetje zorgelijk worden. Straks werd ze helemaal kaal en ik wist nog steeds niet waardoor het nu precies kwam.

Allemaal beestjes...
Na een week zag ik het...  ieuw!! Kleine beestjes in de vacht van mijn paard! Ohw, jakkes. Wat zijn dat nu weer? En waar komen ze vandaan? Ik ben meteen gaan googelen natuurlijk. En ja hoor, gevonden! Het zouden luizen moeten zijn. Oh, bah. Ik haat beestjes…. Gelukkig niet overdraagbaar op andere dieren en mensen, wel op andere paarden. Maar hoe komt ze er dan aan? Geen van de andere pony's lijkt het te hebben, al schuurt de kleine shetlander wel. Maar de shetlander schuurt al langer en niet zo dat ze kale plekken krijgt. Echt iets ontdekken op die kleine pluizenbol is ook lastig. De andere pony, daar kan ik ook niks op ontdekken.

Luizen!
We hebben doorgegeven aan de dierenarts dat er nu ineens luizen zichtbaar zijn en dat dus de oorzaak zou moeten zijn. De dierenarts verzekerde ons dat de injectie daar ook tegen zou moeten helpen en de luizen zou moeten doden. Over drie weken komt hij de volgende injectie geven zodat ook al de nieuw uitgekomen larven zullen worden gedood. Daarbij hoefde ze het niet van een ander paard te hebben gekregen, maar kan ook een vogel wat geplukte vacht van een ander besmet paard hebben laten vallen en zo Millana besmet hebben. Ze is nog jong en heeft minder weerstand, waardoor ze er waarschijnlijk ook gevoelig voor zou zijn geweest.

Googlen
Ik heb flink op Google lopen zoeken naar wat ik zelf kan ondernemen om ze weg te krijgen en de jeuk te verminderen (die ze na anderhalve week na de injectie toch echt zichtbaar had).  Neemolie en Diatomeeënaarde waren producten die vooral naar voren kwamen. Beiden heb ik toen direct besteld. Ook Finecto plus om van binnenuit parasieten te weren was een goede optie, dus ook die vorige week toch maar gekocht. De producten zijn op natuurlijke basis of een volledig natuurlijk product, dus kwaad kan het in ieder geval niet. Hoe sneller ze er helemaal vanaf af is, hoe beter.

Gelukkig lijkt (lijkt zeg ik, want eitjes zijn lastig in een dikke pluizenvacht te ontdekken) het nu goed te gaan. Langzaam aan zijn haar wonden aan het helen en lijkt ze geen nieuwe plekken meer te krijgen. Ik blijf haar vanaf de vacht en van binnenuit helpen de parasieten te weren voor nu, maar ook voor in de toekomst.

We hebben ook de eigenaar van de andere pony geïnformeerd en geadviseerd preventief iets te gebruiken om eventuele parasieten te weren. Ook de stal zal natuurlijk worden behandeld om de luizen volledig uit te bannen. Want echt, die beestjes wil je niet!