Een ex-burgemeester uit New York liet de allereerste dag van zijn ambtsperiode alle metrostations in New York schoonmaken.
Wat heeft dit nu met paardendekens te maken, zal de lezer onmiddellijk denken. Heel veel. Namelijk het psychologische effect. Het is bewezen dat men zuiniger is op spullen die net nieuw of schoon zijn.

De metrogangen van New York zagen er na de grootscheepse schoonmaak-actie weer fris en schoon uit. Geen doorgewinterde graffiti-liefhebber die daar als eerste zijn “kunstwerken” op durfde te spuiten. Zo is het ook met paardendekens. Een nieuwe, schone en gerepareerde deken wordt met respect behandeld, een vieze, kapotte deken heeft weinig kans op een lange levensduur. Dit artikel gaat over dekens en het onderhoud hiervan.

Steeds meer paarden met een jasje aan
Vroeger was alles beter. In de paardenwereld gaat dat niet altijd op. Stonden er vroeger slechts enkele dure sportpaarden of dekhengsten onder dekens, tegenwoordig heeft bijna ieder paard of pony wel één of meerdere dekens. Of dit nu “beter” is of niet, het is wel een feit. Dekens worden gebruikt om het paard kort in zijn haren te laten blijven gedurende de winter of om even snel uit te zweten zonder gevaar op verkoudheid.

Ook zijn er nog tal van andere dekens met verschillende functies. Onderdekens voor de echte koukleumen, vliegendekens om die vervelende dikke horzels geen kans te geven het paard lek te prikken, “inpak-dekens” om de eczeempatiënten een hoop leed te besparen en zomerdekens voor de dekensliefhebbers die hun paard niet in hun blootje in de wei wil zetten.

Wat in deze tijd absoluut zonder twijfel wèl beter is ten opzichte van vroeger is het aanbod en de kwaliteit. Dikke, zware canvas dekens van vroeger, die zonder hulp van een sterke stalknecht, nauwelijks op een paard te tillen waren, hebben het veld moeten ruimen voor dekens van veel lichtere stoffen. Paardendekens zijn tegenwoordig gemaakt van zo´n beetje iedere denkbare stof die van de fabrieksbanden rolt.

Canvas versus High Tech-stoffen.
Tegenwoordig worden dekens van allerlei soorten stoffen gemaakt wat mede ook de prijs bepaalt. Van fleece tot waterdichte en ademende stoffen, alles wat de klant maar wenst. Zelfs dure goretex en hightech materialen uit de luchtvaartwereld worden gebruikt om paardendekens te verbeteren en perfectioneren. Dat laatste is ook wel nodig.

De gemiddelde paardendeken heeft geen lange levensduur. Er zijn maar weinig paarden die zuinig zijn op hun kleren. De meeste paarden gaan net zo lief een potje staan schuren met hun nieuwe deken op of heerlijk rollen in de modder of eigen uitwerpselen. Wil de paardenhouder zijn paard aantoonbaar houden voor de spontane bewonderaar die langs komt, dan rest er niets anders dan de deken toch regelmatig onder handen te nemen.

Het is dus wel aan te bevelen voor stoffen kiezen die wasbaar zijn. In nieuwe dekens horen gebruiksaanwijzingen ten aanzien van onderhoud en wasvoorschriften te zitten.
Voor de Paardendekenswasserijen is het wel zo gemakkelijk als deze wasvoorschriften in de dekens leesbaar blijven.

Tip: Het etiket met symbolen eruit knippen en bewaren is ook aan te bevelen.

New Sealand dekens: tijdloos en (bijna) onverslijtbaar
De meeste paardendekens zijn tegenwoordig wel te stomen of wassen, alleen de echte oude New Sealand dekens niet. New Sealand dekens zijn nog steeds favoriet onder een grote groep paardenmensen vanwege de absolute waterdichtheid en de lange levensduur. Een knap paard dat deze oersterke dekens kapot krijgt.

Nadeel van de New Sealand dekens is dat ze moeilijk verkrijgbaar en duur zijn. Ze zijn bovendien erg zwaar en stug in het gebruik. Deze buitendekens zijn gemaakt van dikke canvas en kunnen onderhouden worden door ze met groene zeep en veel water met een zachte borstel af te nemen. De wollen voering kan uitgeborsteld worden.
Indien de dekens door slijtage na jaren (!) niet meer waterdicht zijn, kan men als laatste redmiddel de deken behandelen met een spuitbus waxspray. Deze spuitbussen zijn in iedere paarden- en schoenenwinkel verkrijgbaar.

Tip: Zowel waxsprays als chemische “waterdichte” sprays zijn erg gevaarlijk in het gebruik. Om een benauwd ritje naar de Eerste Hulp te voorkomen, dient dit middel uitsluitend in de buitenlucht te worden gebruikt, met een mondkapje voor, en uit de wind.

Fleece- en wollendekens en verstopte wasmachines
Zweetdekens worden tegenwoordig van fleece gemaakt. De 100% wollen dekens zijn merendeels vervangen door de fleecedekens omdat ze een stuk goedkoper zijn en gemakkelijker in het gebruik. Een fleecedeken is zo op te vouwen en bij wijze van spreken in een jaszak mee te nemen. Een 100% wollen deken is wat zwaarder en kan niet altijd gewassen worden. Althans zeker niet in een huishoudelijke wasmachine.

Fleecedekens wel, maar let op: het enorme pak haren dat er van afkomt, kan nog wel eens de nodige problemen geven voor de huishoudelijke wasmachines. Denk je net geld te hebben bespaard door de deken niet door een professionele Paardendekenswasserij te laten wassen, moet er een monteur langskomen die zich afvraagt waar toch al die paardenharen vandaan komen. We weten allemaal dat een monteur laten komen geen feest is.

Tip: Vooraf de paardenharen eraf borstelen, scheelt al een hoop ellende. Met suede-handborstels, verkrijgbaar in de gewone huishoudelijke winkels, is dit prima te doen.

De winterkleding kan weer uit de kast
Zodra de herfst aanbreekt krijgen de meeste paarden en pony's weer een jasje aan. De meeste sportpaarden worden eerst geschoren om de haren echt kort te houden. Niet iedereen scheert zijn paarden. Zodra het weer wat kouder begint te worden in het najaar, kan met een goede staldeken al worden voorkomen dat het paard in een dik pak winterharen “schiet”.

Het is wel zo prettig als de dekens schoon en gerepareerd zijn. Om te voorkomen dat de dekens nog gerepareerd of gereinigd moeten worden vlak voor het (onvoorspelbare) moment dat het ineens erg koud wordt, is het verstandig van te voren de dekens even een grondige inspectie te geven. Ontbrekende bilriemen, kapotte voeringen of verbogen kruissingelhaken kunnen nu nog hersteld worden. Is de deken eenmaal in gebruik dan is het heel vervelend om dag in dag uit hiermee te moeten werken.

Tip: Klittebandsluitingen kunnen worden schoongemaakt door ze uit te kammen met een ijzeren borsteltje (of staalborstel). Als alle rommel eruit is doet de sluiting het weer uitstekend.

Dekens regelmatig afwisselen is natuurlijk ook een goed idee. Niet iedereen kan zich echter een stapel dekens veroorloven en probeert het dan ook één seizoen met één deken te doen.

Wie bewaart die heeft wat
Waar bewaren we onze dekens? Degene die zijn dekens langere tijd opbergt kan dit het beste doen in een plastic kist die af te sluiten is. Dit om te voorkomen dat de muizen er een lekker nestje in maken of de deken als lunch zien. Muizen eten alles. Zelfs paardendekens…..

Dekens moeten zeker niet op de grond worden gelegd. Ze gaan dan schimmelen en die schimmel is er zelfs niet meer uit te wassen. Als “het weer” er een keer in zit, zoals grootmoeders over schimmel in stof sprak, “dan blijft die stank”. En zoals altijd heeft grootmoeders gelijk.

De plastic-zakken bewaren, waarin de deken ooit is aangeschaft, is een aanrader. De deken in die plasticzak ophangen in de zadelkamer is een goed systeem tegen de muizen. Dekenkisten zoals men die vroeger kende is ook een goede optie. Een paar mottenballen erin en de dekens blijven gegarandeerd mot- en muisvrij voor een lange tijd.

Tip: Van paardendekens die echt op zijn, kun je alle onderdelen eraf halen. Zo´n stapeltje extra sluitingen komt altijd van pas als nieuwe dekens kapot gaan. Zelfs een klein stukje stof kan een redding zijn van een andere deken met een schuur. Onderdelen zijn vaak ook los te koop maar erg duur.


Investeren is te leren
Een goede paardendeken kost veel geld maar betaalt zichzelf terug. Kwaliteit is aan te bevelen en indien de deken ook nog eens goed wordt onderhouden, dan kan de deken járen meegaan.

Er zijn ook dekens die kwalitatief goed lijken maar in de praktijk erg tegenvallen. Synthetische stoffen aan de binnenzijde zorgen eerder voor schuurplekken ten opzichte van katoenen voeringen en wollen voeringen. Buitendekens die een geheel losse voering hebben (de stoffen zijn niet aan elkaar genaaid) zijn nauwelijks te wassen. Wanneer deze dekens gewassen worden gaat de polystervoering krimpen of op elkaar proppen, zoals een goedkope slaapzak of dekbed. Is de voering eenmaal een eigen leven gaan leiden, dan is de deken nog amper in vorm terug te krijgen.

Tip: Het enige dat dan nog rest is de voering eruit te slopen en de deken als regendeken gebruiken.

Goede paardendekens zijn dekens die langdurig voor het paard en de eigenaar prettig in het gebruik zijn. Je herkent die situatie onmiddellijk: een paard dat niet uit benauwdheid staat te zweten of ernstige schuurplekken vertoont en een eigenaar die niet vloekend door de stallen loopt en dekens in een hoekje op de grond gooit.

Een paardendeken zou moeten zijn zoals een merkzadel: goed onderhouden, geliefd bij paard en eigenaar en vooral: tròts op zijn (oudere) leeftijd.

Sinds een paar jaar hebben wij parelhoenders op het erf lopen. Parelhoenders zijn van die prehistorische vogels die lijken op een kip maar vallen onder de hoender-achtigen.

Chique vogels
Je ziet ze wel eens op schilderijen; prachtige koningsblauwe veren en Haute couture elegantie ten top. Helaas hebben wij niet zulke mooie blauwe exemplaren, want die van ons zijn grijs/zwart/wit met blauwe hoofden en rode lellen. Ze zijn bovendien nogal áánwezig.... en dát is een understatement.

Te koop
Regelmatig staan ze te koop op marktplaats omdat kinderboerderijen, aan de rand van woonwijken, denken: “Leuk! een soort kippen...” maar vervolgens de hele vinex-woonwijk overstuur maken omdat zij de brave burger-rust wreed verstoren.
Gelukkig wonen wij landelijk en checken wij soms of de buren nog kunnen slapen. De parelhoenders veroorzaken nog geen buurtproblemen en kunnen het overigens uitstekend met de fjorden vinden.

Waar de fjorden zijn, zijn de parelhoenders. Ze lopen door de voerbak heen, onder de fjorden door, over de fjorden heen en spelen zelfs glijbaantje; vanaf de ruggen over de billen van de fjorden naar beneden glijden.... Joepieeee... roepen ze en dat is hoorbaar, geloof me.

Aanrader of afrader?
Is dit een pleidooi voor het houden van parelhoenders? Een beetje. Als je de ruimte hebt en een geluidswal om je erf, dan zijn die leuke vogels zeker de moeite waard. Of ze nu echt meerwaarde voor de paarden hebben, daar ben ik nog niet helemaal uit, want het is nu ook weer niet zo dat ze bijvoorbeeld als vogels op de ruggen zitten om de fjorden van hun wintervacht af te helpen en zelf er met uitstekend nest-materiaal van door gaan.

Paarden & parelhoenders
De parelhoenders zijn er dus nog steeds en even luidruchtig als voorheen. Gelukkig maar, want “Stoofpotje Parelhoender” schijnt niet eens zo lekker te zijn.....

Bram Moszkowicz hangt aan de lijn en eist rectificatie namens een hoefsmid die mijn eerdere column, te weten: "Een hoefsmid met losse handjes"  als beledigend heeft ervaren, zowel voor hem persoonlijk als voor de hele beroepsgroep.

De verdediging
Ik schrik me rot maar ga onmiddellijk in de verdediging. 
"Maar Meneer Moszkowicz, U bent toch in 2013 door het Hof van Discipline uit uw ambt gezet na een reeks klachten over uw functioneren...?" vraag ik hem beleefd. Hij antwoord dat dit een billijke vraag is maar wil hièr verder niet op ingaan, en vervolgens begint hij in chique, maar onbegrijpelijk taalgebruik, zijn cliënt te vertegenwoordigen als geen ander. Het komt hier op neer:

De aantijging
De hoefsmid heeft mij een ultimatum gesteld. Ik zal een mooie rectificatie moeten schrijven omdat ik hem, en al zijn collega's, in verlegenheid heb gebracht en zij dit niet verdienen...

Daar ben ik het grondig mee eens. Hoefsmeden zijn, behalve dan die ene waar de column over gaat, hele beste vakmensen en een goede relatie met hen is van groot belang voor de paardenmens. “Is dit zo goed, meneer Moszkowicz?” , vraag ik beleefd. “ Nee”, is zijn prompte antwoord. Ik zal het allemaal veel beter moeten onderbouwen en mijn rectificatie openbaar moeten maken.

Het pleidooi
Duidelijk. Mijn pleidooi begint hier:

Ik vind inderdaad dat hoefsmeden meer respect verdienen dan zij soms krijgen. Het is een zwaar vak en er wordt veel van hen geëist. Zij moeten problemen herkennen, ingrijpen bij spoedgevallen zoals een hoefzweer of een gewonde hoef, en ook verstand hebben van het bewerken en aanpassen van hoefijzers. Daarnaast is het van groot belang dat zij het goed kunnen vinden met het paard of de pony in kwestie. Een goed getraind paard zal braaf stilstaan bij een hoefsmid en een beetje meewerken, maar er zijn natuurlijk genoeg lomperikken die graag met hun volle gewicht tegen de hoefsmid gaan leunen, of tegenwerken en zelfs rake klappen uitdelen.

Een hoefsmid krijgt ook vaak met jonge paarden te maken. Een andere hoefsmid vertelde mij ooit dat hij met een hulpje ergens heen moest om een complete kudde jonge hengsten te bekappen die samen in een grote wei stonden. Nou, ga daar maar eens voor staan. Dan kun je zoveel liefde voor paarden hebben,  als een manege vol penny-meisjes te samen, maar je zal ook een plan moeten hebben.

Of als klant zulke dure paarden heeft staan dat er zelfs bewaking aanwezig is. Daar sta je dan je best te doen en je weet dat de paarden het aanstaande weekend een parcours moeten springen tijdens Jumping Monaco. Dan kun je het echt niet permitteren om de paarden verkeerde schoenen aan te meten.

En onze fjorden dan. Natuurlijk keurig en braaf opgevoed, maar ook die zijn wel eens vervelend en bijten de hoefsmid in zijn billen als ie net gebogen staat, niet opschiet en zij hierdoor een kwartiertje grazen mislopen...

De schikking
“Is het zo dan goed?, meneer Moszkowicz", vraag ik beleefd. Bram strijkt over zijn hart. “Mijn cliënt gaat hier wel mee akkoord", antwoord hij. Hij meldt er nog even bij dat ik voortaan moet oppassen met mijn columns... Jonge dame. Ik ben er nog goed afgekomen, normaal gesproken ligt er voor smaad toch echt een hogere straf op de plank.

Welgemeende excuses:
"Beste hoefsmeden, de column ging dus ècht niet over jullie allemaal, maar gelukkig over één grote uitzondering die te weinig liefde voor zijn vak, mijn paarden en de mens in het algemeen had, denk ik. Ik hoop dat je snel weer komt want er staan hier hele brave fjorden te wachten die hoognodig bekapt moeten worden en beloven niet meer in jouw billen te zullen bijten."

Het dekseizoen is in volle gang. Merrie's staan bij een hengstenhouderij om gedekt te worden of worden aan huis geïnsemineerd door een inseminator. Met als doel: over elf maanden een prachtig veulen!

Voor mensen die niet veel over paarden weten is dit altijd een vreemd onderwerp. Het hele gebeuren over 'gedekt worden' of 'insemineren' begrijpen ze niet veel van en er komen altijd wel lastige vragen of erg  'leuke' opmerkingen.

Een jaar geleden schreef ik (Marga) dan ook een column voor het platform Hoe Vrouwen Denken over hengsten en de misverstanden hierover. Het was een grappige informatieve column met als insteek: "Je zal maar HENGST worden genoemd...."

Nog nooit eerder kreeg ik zo veel reacties.  Lachende smiley's maar ook enkelen die het klinkklare onzin vonden. Onzin of niet, de informatie klopt als een huis (of paardenstal) en de rest is grappig bedoeld.

Voor diegene die zich beledigd voelden, sorry Hengsten... of Heren..... smiley.

Mevrouw bemoeial
Een fjordenmerrie komt aanlopen en begroet de mannen. Ze bemoeit zich met het gesprek en is het helemaal met ons eens. Verandering van spijs doet eten. Een weiland vol kruiden, onkruid en gras vindt ze helemaal prima.

De mannen wijzen ons op het plantje dat werd gefotografeerd. We staan er bijna bovenop. Een zeldzaam plantje dat niet zo vaak meer voorkomt. In ons weiland!
“Welk plantje?” vraagt de fjordenmerrie en voor ik haar naar achteren kan duwen, buigt ze naar beneden en ziet het plantje. Hap, kauw, kauw, slik, weg….

Gelukkig staat het plantje in ieder geval op de foto en staan er verderop nog meer exemplaren in het weiland.

Ik groet de Natuurmonumenten-mannen en loop richting huis. Voor het eerst van mijn leven ben ik trots op ons rommel-land en moet ik stiekem wel een beetje lachen om de merrie. Ik hoop maar dat het zeldzame plantje niet lekker was, dan blijven de anderen tenminste staan.

Biodiversiteit is leven!

"Paps, nu je toch naar de bouwmarkt gaat.... Kun je voor ons een Hektor maken?"

"Een wát?"

"Een Hektor. Een houten paard. Zoals op PaardenColumns staat. We willen er ook zo graag één voor in de tuin."

"Maar schatje, waarom wil je in godsnaam een houten paard ???"

verbazing

"Nou, om op te spelen enzo, bovendien is het ook handig voor mama, om haar dekens van de paarden overheen te gooien enzo.... Mama vind het trouwens goed."

"Oh, zegt mamma dat?"
 
"Ja en ze zei ook dat het wel een heel goed idee is, als jij weer eens een grote klus hebt, en veel in de schuur bent enzo..."

stilte, denk, denk

"We vervelen ons dood....  omdat er toevallig een Chinees een vleermuis opat in China, zitten wij ons al wéken rot te vervelen en we kunnen niet eens naar de manege,...  toe nou paps...."

stilte, andere tactiek:

"Bovendien, Lisa heeft er óók één. Haar vader heeft die gemaakt.  Die is móói, joh!"

"Oh..., is dat zo?"

stilte, denk, twijfel, yess...

"Nou stap maar in de auto en ga maar even mee naar de bouwmarkt.
We zullen mams eens even laten zien, hoe snèl wij een Hektor kunnen maken en we zullen die vader van Lisa even laten zien hoe het écht moet....."

"Paps... ?"

"Ja, schatje"

"Weet je wel dat je de liefste vader van de héle wereld bent?"

"Tuurlijk schatje. En de handigste!"


En zo werd er een Hektor geboren, ergens in een schuurtje in Nederland, tijdens de sociale isolatie vanwege de Corona pandemie,
en de periode in ons leven waarin de mens creatiever was dan ooit....

Alle informatie over Hektor én een link naar uitgebreide bouwbeschrijvingen van de Baumarkt in Duitsland:

In een van onze vorige blogs hadden we het over de verschillende takken van de paardensport. In de paardenwereld bestaan er namelijk ontzettend veel verschillende disciplines om met paarden bezig te zijn. Zie onze lijst:  alle soorten paardensport!
Twee oplettende lezeressen wezen ons op takken van de paardensport die niet in het rijtje stonden ! We waren verbaasd, verrast en zeer geïnteresseerd om hier meer over te weten te komen.

Wel nu, de sport: STOKPAARDRIJDEN hebben we helemaal uitgewerkt, inclusief een pagina over tips hoe je zelf een stokpaard kan maken.

De andere ontbrekende tak van de paardensport komt later aan bod.

Maar nu eerst, lees, lach, bewonder en geniet:

Nog even en het is weer zo ver: overal worden weer veulens geboren, of zijn misschien al geboren.  We zijn beperkt door het Corona virus en blijven allemaal zo veel mogelijk binnen of op ons erf. Maar de veulens hoeven niet binnen te blijven! Kom maar uit die dikke merriebuik en hinnik je moeder en het leven tegemoet!  (en de trotse eigenaar die net een traantje weg pinkt van emoties...)

Gelukkig kunnen we digitaal een hoop mee genieten met al die mooie momenten van paardenfokkers.

En nog een gelukje: jullie hoeven niet in de stamboekregels te duiken, want wij hebben het wederom dit jaar eens even allemaal op een rijtje gezet! 
Ga je fjordenveulentje alsjeblieft heen Quintenesse noemen of Qwisbus of Quintus, want het Fjordenpaarden stamboek slaat deze letter altijd over.
En, hele zinnen zijn leuk, maar het KWPN heeft het aantal letters beperkt tot 20 letterposities. Dus:  "Coronafreeworldtraveller" kan niet.
"Paardencolumnsfan" kan wel ;>))

Inge Spee heeft voor ons dit jaar het artikel ge-updated en aangevuld. Zij zit met spanning te wachten op haar veulentje dat geboren zal worden op de Schwarzwälder Fuchs Stoeterij die mooie foto's ter beschikking voor ons stelt.

Lees Inge haar verhaal in de serie: een magische droom.

Het is alweer een tijdje geleden dat ons veulen van dit jaar het állermooiste veulen ooit was. De kleuter is alweer een half jaar oud en staat hooi te eten in de paddock. Ik zal het maar eerlijk zeggen: ze ziet er niet uit....

Primella ziet eruit als een propje. Een vies propje.  Een vracht haar van heb ik jou daar en bovendien mag ze graag in d'r eigen mest liggen. 
Haar manen groeien alle kanten op en dat laten we voor de verandering maar zo. Dit wordt een langharige fjord, hebben we besloten tot nader te beslissen. ;>)

Net als alle andere halfjarigen en straks jaarlingen, zal ze de lucht inschieten waarbij  ze meer been en hoofd zal zijn dan lichaam.  Of misschien is het er zo één die eerst van achteren groeit, zwaar overbouwd zal zijn en pas later van voren een beetje meegroeit (hé verrek ze heeft toch een schoft...)

Nu, we hebben geleerd er maar vooral niet naar te kijken.,
Paarden beoordeel je op 3 dagen (wat een plaatje!), drie maanden (veulenhaar is eraf en de benen staan recht) en drie jaar (zó dat is een knapperd geworden!)
En in die tussentijd: er maar niet naar kijken...

Beoordelen kan namelijk veroordelen worden en dat is jammer.  De momenten dat je denkt: 'dit wordt helemaal niets', zullen er wel zijn, maar doe dat vooral niet. Los daarvan, wat is het doel met het toekomstige paard.  We hebben paarden in het verleden gehad die het echt niet goed deden op de keuring,  of helemaal maar niet meegingen. Toch zijn dit toppers geworden, qua karakter, gebruik en levensplezier.  En omgekeerd, het paard met het lintje om waar de jury een buiging voor maakte: mooi dier maar wel met de nodige gebruiksaanwijzingen....

Toch is een paard beoordelen als fokker natuurlijk wel noodzakelijk. Het doel is tenslotte om paarden te fokken die een goed exterieur (en karakter!) hebben en geen problemen zullen krijgen met hun rug, de hoeven of bijvoorbeeld hun gebit. Dat gun je het paard niet en de nieuwe eigenaar ook niet.

Wij zijn erg gelukkig met onze Primella.  Ons wollenbaaltje doet het goed en is een lieve, sociale en vooral erg makkelijke fjord.  Wat wil je nog meer?
Dat zien we over twee en een half jaar wel....

lees meer: Kijken door een fokkersbril

Geschreven door Noortje de Kok

Spreekwoorden en paarden - het is een prima combinatie. Het Nederlands kent heel wat uitdrukkingen en gezegden waarin paarden een hoofdrol spelen. De bekendste zijn misschien wel dat je een gegeven paard nooit in de bek moet kijken en dat zelfs het beste paard van stal weleens struikelt.

Tik je de woorden ‘paard’ en ‘spreekwoord’ in op internet, dan krijg je al snel een overzicht van alle uitdrukkingen die gaan over paarden. Daar zitten ook uitdrukkingen bij die veel minder bekend zijn of waarvan je misschien nog nooit gehoord had.

Paradepaarden en showpaarden
Paarden komen in alle soorten en maten. Ook waar het gaat om uitdrukkingen en gezegden. Zo heb je werkpaarden, maar ook luxepaarden. Die laatsten hoeven niet te werken, maar zijn er vooral om mooie sier mee te maken tijdens een show of een parade. Helaas komen ook deze paarden met hun eigen prijskaartje, want witte paarden eisen veel stro. Dat betekent: mooie vrouwen zijn veeleisend. Kortom, je moet er wel wat voor over hebben om je paradepaardje mooi voor het voetlicht te brengen. Pas daarbij natuurlijk wel goed op dat je je niet teveel laat meeslepen door alle pracht en praal, want voor je het weet vinden ze dat je over het paard getild bent. Om dat te voorkomen is er natuurlijk ook weer een bijpassend spreekwoord in omloop. Het besef dat ook een raspaard schijt als een karhengst (rangen en standen maken een mens niet meer waard) houdt je weer met beide benen op de grond.

Paarden en ziektes
Een combinatie die je in spreekwoorden vaak tegenkomt is ‘paard’ en ‘ziektes’. Zoals bijvoorbeeld: een schurftig paard vreest de roskam (wie iets op zijn geweten heeft is bang voor een onderzoek), of: op de magerste paarden bijten de dazen (arme mensen hebben vaak pech). De meeste ziektes komen snel op, maar het genezingsproces en het herstel duurt vaak langer. Vandaar de uitdrukking ziektes komen te paard, maar gaan te voet. Maar met de juiste behandeling of met de inzet van een krachtig paardenmiddel is er altijd hoop op een goede afloop, want ook snotterende veulens worden de gladste paarden (vervelende kinderen veranderen als ze ouder worden).

Paarden en ezels
Vroeger werden paarden en ezels voornamelijk gebruikt als last- en trekdier. Daarbij had de ezel een paar voordelen ten opzichte van het paard. Een ezel was kleiner, kon beter tegen extreme weersomstandigheden, was makkelijker te hanteren en vooral makkelijker te voeden. In veel gevallen was de keuze tussen een paard of een ezel dus een kwestie van geld. Maar heb je geen paard, gebruik dan een ezel (gebruik de middelen die jou ter beschikking staan) en besef altijd:
een gouden zadel maakt van een ezel nog geen paard (een mens wordt niet beter als hij rijk is).

Paarden die geen paarden zijn
Tot slot nog enkele spreekwoorden en uitdrukkingen waarin het paard de hoofdrol speelt, maar waar het niet om echte paarden gaat. Het paard van Troje binnenhalen (zonder dat je het weet de vijand binnenlaten) gaat terug op de Griekse mythologie. De Grieken konden Troje innemen omdat ze zich verstopt hadden in een groot houten paard dat door de nietsvermoedende Trojanen binnen de stadsmuren werd gehaald.

Wanneer iemand op het Apostelpaard rijdt is dat een andere manier om te zeggen dat hij of zij te voet komt, net zoals de apostelen. Er komt dus geen paard aan te pas.

En tot slot, een nachtmerrie is geen nare droom over paarden. Het woord luidde van oorsprong ‘nachtmare’. Waarbij ‘mare’ stond voor een slechte boze geest die je ’s nachts kwam kwellen. Maar de betekenis van dat woord ging verloren en mensen vervingen het door het woord ‘merrie’ dat men wél vaak gebruikte. Met paarden heeft een nachtmerrie dus eigenlijk niks te maken.


Man en paard noemen
Dus, zit jij graag op je stokpaardje als het gaat om het vertellen van leuke feiten en weetjes omtrent paarden? Of wil je de spreekwoordenkennis van je gesprekspartner tijdens de borrel even testen? Houd je hierboven opgedane kennis dan niet langer voor jezelf, maar noem man en paard want vanaf nu kom je dus altijd goed beslagen ten ijs!