Een gehuurde veewagen zette ons af bij Voorthuizen en daar gingen we. Vier meiden met drie paarden en één pony. We zouden zeven dagen lang een zelf uitgestippelde route gaan rijden over de Veluwe.

vervolg

Paarden ruiken de dageraad
hopend dat ze komt, niet te laat

Ze zijn hun bazinnetje zo gewoon
stellen zich op hun mooiste tentoon

Nog maar net in het vizier
en de paardjes bewegen al van 't vertier

Ze is er altijd, door weer of wind
ze is de paarden altijd goedgezind

Mochten de paarden kinderen zijn
dan zou zij hun moeder zijn

Je leest deze blog, dus ik neem aan dat je een paardenmens bent. Wij zijn een ander ‘soort’, toch? Want er zijn veel misverstanden en vooroordelen richting de paardenwereld.  Over geld bijvoorbeeld.

Deze column is voor al jouw buren, kennissen en vrienden die soms  écht erg domme vragen stellen…

“Hoeveel betaal je daar nu voor?”
Je staat aan de rand van een manege-bak of het weiland en hangt over het hek. Duizend hartjes in je ogen want jouw mooie, lieve paard of pony is lekker aan het galopperen door de bak en loopt zó mooi dat je er eigenlijk van baalt dat je nu geen foto’s kunt nemen. Je toont namelijk je paard aan een vriend of kennis die ineens vraagt:
“Wat kost dat nou, zo’n beestje?”
Ahhhhhhhhh, duizend bommen en granaten! Dát is dus de vraag die wij paardenmensen háten.

Dommer, dom, domst
Dat soort vragen zijn zo….. onkundig? Onbeleefd? Of gewoon DOM! Het kan trouwens nog dommer: Soms vragen mensen zelfs of een paard vlees eet en zo. Zucht, daar zakt je paardrijbroek écht van af.
Maar nu dus weer DE vraag over geld.
Wat kost een paard? Wat is een paard waard?
Is daar een antwoord op te geven?
We gaan het proberen.

Intrinsieke waarde
De intrinsieke waarde van geld is de waarde van het materiaal waarvan de munt of het bankbiljet gemaakt is. In vroegere eeuwen was de waarde van het metaal in theorie gelijk aan het bedrag dat op het geld stond.  Nu is geld is maar een flapje papier, of een digitaal cijfertje. Geld is geen zwaar goudstuk meer.

De intrinsieke waarde van een paard is dus het paard als het ware per gewicht, de slachtwaarde dus. Wat biedt de slager er voor? Hoeveel gehakt kan hij er nog van draaien? Zitten er nog een mals biefstukje in? Of is je paard een zak met botten? Jouw paard is dus misschien 500 tot 800 kilo maal de vleesprijs op dit moment.
Brrr…. Niet aan denken maar…..

Marktwaarde
Wat is dan de marktwaarde van uw paard? Het paard als product. De marktwaarde van een product is de prijs waartegen het verhandeld zou worden in een concurrerende markt.
Hoe graag wil de koper het paard hebben?
Of hoe graag wil de verkoper van het paard af?
Hoe uniek is jouw paard?

Allesbepalend is natuurlijk het ras (status!), het specifieke uiterlijk (iets bijzonders?), de mode (doe toch maar een ander kleurtje…), de hoogte (een ukkie of een klerenkast?) en de gezondheid (zomereczeem? auw!)

Prestatiewaarde
Maar nóg belangrijker is natuurlijk de prestatie. Even naar de fjorden. Dit ras is geen ras waarvoor je eerst een loterij moet winnen om er een te kunnen kopen. Of waarvoor je geboren moet zijn in een gouden ledikant en met een drie-dubbele achternaam.

Maar toch ook bij dit ras geldt: een ruin die alle proeven van bekwaamheid met AA heeft gescoord (mennen, onder het zadel) is natuurlijk veel meer waard dan een ruin die tot nu toe zijn leven in een weiland heeft staan lummelen.
En een merrie die tijdens de ene keuring na de andere haar haar tegenstanders in haar schaduw laat lopen, is natuurlijk meer waard dan een ezel (sorry!) die er niet uitziet…

Karaktertechnische waarde
Maarrr….. hoe goed een paard ook presteert, een slecht karakter is niet best. Een paard dat het liefst zijn eigenares de stal uitmept of zijn ruiter regelmatig alle hoeken van de bak laat zien, is minder waard dan een lieverd.

Als ie maar presteert, zeggen de heuse sporters onder ons dan, maar met een verbrijzelde knieschijf kun je niet meer rijden en zonder voortanden lach je niet meer zo mooi op de foto naast je toppertje.

Het karakter kan ook het állerbelangrijkste zijn: een fjordenpony die carrière gaat maken op een zorgboerderij of een manege voor aangepast rijden moet door-en-door betrouwbaar zijn. Als ze dan toevallig niet moedersmooiste is... who cares?

Emotionele waarde
Dan komen we bij het aller-állerbelangrijkste: wat is jouw paard voor jou waard? Not over your dead body, moet jij er aan denken om jouw beste vriend te verkopen? Of maakt een goed bod je toch aan het twijfelen?

Nu, beste (maar domme) vraagsteller: Het is dus onmogelijk om een antwoord te geven of een vraag als: “Hey, wat betaal je daar nu voor?”

Los van het feit dat wij toch ook niet aan jou vragen wat je  daadwerkelijk uitgeeft aan jouw hobby of passie…
Dus niet meer vragen, okay?
Afgesproken.

Gastcolumn door Edith Louw,
Paard & Content

Ergens voor de eeuwwisseling kocht ik een prachtig boek, getiteld “Horse, Follow Closely” van GaWaNi Ponyboy. Natural Hosemanship vanuit de Native American benadering, zo werd de methode omschreven op de achterflap. Het concept “relationship training” staat in het boek centraal, en de mooie teksten en bijzondere foto’s worden gelardeerd met oefeningen die je aan het denken zetten.
Zo raadt Ponyboy aan om eens een etmaal met je paard door te brengen, zonder interactie, zodat je hem beter leert kennen. Wat zijn eigenlijk de gewoontes van je paard, wanneer eet hij, slaapt hij, speelt hij, hoe ziet zijn sociale leven eruit zonder jouw invloed?

Het was koren op mijn molen, want het observeren van paarden is voor mij een even grote hobby als het erop zitten. Hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Na vele uren op het hek zitten, zie je steeds subtielere signalen.
En met behulp van de uitleg van professionele paardenobserveerders als Machteld van Dierendonck, Martha Kiley-Worthington, Klaus F. Hempfling en anderen, begrijp je die signalen ook steeds beter, en kun je er zelfs gebruik van maken om je paard gerust te stellen bij de hoefsmid of wanneer je aan het trainen bent. Even wegdraaien wanneer je paard over z’n theewater dreigt te gaan, zelf met een opgetrokken voet “op rust” gaan staan, het is bijzonder effectief om je relatie te verbeteren.
Want wie wil er nou niet dat je paard zich veilig en op z’n gemak voelt bij je? Is vertrouwen niet het grootste compliment dat je van je paard kunt krijgen?

Toch zit er een hele dikke sissende adder onder het gras. Want is het feit dat je paard niet bang voor je is en doet wat je zegt echt een teken dat het met je relatie wel snor zit? Is een braaf, gehoorzaam paard een gelukkige partner? Of speelt er veel meer?

Deze vragen zijn niet in een enkele blog te beantwoorden, maar wel de leidraad voor mijn omgang met paarden. Op zoek naar een meer gelijkwaardige relatie, waarin je met elkaar communiceert, in plaats van commandeert, kom je ontelbare valkuilen tegen. Het is niet het meest betreden pad, en ook zeker niet het makkelijkste.

Nu ben ik er ondertussen wel achter dat dit hele onderwerp voor sommigen een non-issue is. Sommige ruiters zijn maar amper geïnteresseerd in wat hun paard van ze vindt, zolang hij maar doet wat er gezegd wordt. Stel je eens voor dat je een partner hebt die zo met jou omgaat… Wat jij denkt en voelt kan hem of haar geen barst schelen, zolang je maar het huis schoonhoudt, de vuilnis buiten zet en genoeg geld binnenbrengt… Gezellig.

Afgelopen weekend ontmoette ik zo iemand. Moeder van twee ambitieuze kinderen op een concours. Hoeveel pony’s ze hadden werd me niet helemaal duidelijk, omdat de moeder vooral interesse had in het etaleren van haar kennis omtrent het springen, waar we naar zaten te kijken. Nu hoor ik graag experts aan het woord. Als je praat herhaal je per slot van rekening alleen wat je al weet; als je luistert, leer je soms iets nieuws. Deze vrouw wist precies te vertellen wanneer de pony goed voor de sprong werd gebracht, welke hindernissen moeilijk waren, of de pony een goede galop had enzovoorts.
Leerzaam. Maar toen begon ze over een van de pony’s waar dochterlief mee sprong, een net vijfjarige ruin. Die wilde namelijk niet, terwijl hij het best kon. Gelukkig hadden ze een goede instructeur bij de hand, die hen vertelde dat de pony zich zou moeten schamen dat hij zo lui was. En de oplossing was simpel. Trots (ik overdrijf echt niet) vertelde ze dat, op aanwijzing van deze ongetwijfeld goed gekwalificeerde juf, het meisje de opdracht had gekregen de pony “halfdood” te slaan. Haar woorden, niet de mijne.

Natuurlijk weet ik dat er mensen zijn die zo “trainen”: als je maar hard genoeg bent, loopt elk paard wel in de krul en springt uit angst voor de zweep over die balken. En met een beetje geluk haal je zo ook nog je winstpunten. Bravo. En lukt het niet, dan kun je altijd nog de schuld geven aan die verrekte rotpony die het verdomd om te luisteren. En koop je gewoon een nieuwe. Ook weet ik ondertussen dat het weinig zin heeft al te hard tegen dit soort praat in te gaan. Toch floepte er een “Nou, lekker is dat” uit. Ma was enigszins uit balans. “Ja, nou, je hebt ze toch voor de sport” sputterde ze nog. “En die ponytijd duurt maar zo kort.” (want ja, eenmaal 18 moeten de kinderen natuurlijk verder op een echt paard). Gelukkig werd het gesprek onderbroken door een spoedgevalletje met de pony. Die overigens een aardig rondje sprong, maar net buiten de prijzen viel.

Wat ik me afvraag: hoe voelt dat, als je op een paard rijdt dat feitelijk bang voor je is? En wat als je nou iets tegenkomt waar hij nog banger voor is?

Terug naar GaWaNi. Enkele jaren nadat ik zijn indianen-boek aanschafte, kwam Ponyboy naar Nederland, en had ik het geluk dat ik hem mocht interviewen. Hij was heel anders dan ik had verwacht. Erg eerlijk, een man van weinig woorden, die last had van een jet-lag. Erg spiritueel was hij ook al niet: hij verklaarde zonder enige schaamte dat het zijn uitgever was geweest die hem had verteld dat hij dat Indianen-verhaal moest uitbuiten: dat zou verkopen. En in wat hij vervolgens in de demo liet zien, zag ik weinig terug van de mooie woorden in zijn boek.

Relatietraining, mehoela, het paard in de ring moest en zou een klein cirkeltje rechtsom draaien, terwijl het zo duidelijk was dat het arme beest er niets van begreep en maar kauwend en slikkend linksom bleef gaan. Alle mooie plaatjes en praatjes ten spijt bleek hij gewoon een paardenfluisteraar als zovele: een die onder het mom van paardvriendelijkheid een dwingend soort leiderschap nastreefde, waarbij zijn ego in de ring belangrijker was dan het paard dat naast hem stond.

Illusies armer, maar ervaringen wijzer, zeggen we dan maar.

Liedjes over paarden, die zijn er genoeg. En er is van die muziek dat een sterk 'paardengevoel' geven. Songs die niet zozeer over paarden gaan, maar een (paarden-)herinnering oproepen of een melodie hebben, waarbij je onmiddellijk aan een paarden-moment moet denken.

Een heuse paarden-speellijst!
We hebben een paar songs opgezocht die bekend zijn of totaal onbekend. Luister en geniet!

Ken je bijvoorbeeld de country-song 'Drover' (of: 'Wild, wild Country') over een cowboy die leeft voor zijn paarden maar droevig onder zijn kudde vee eindigt?

Of het prachtige Song Sung Blue van Neil Daimonds waarbij menig paardenmens onmiddellijk denkt aan Anky van Grunsven met Bonfire, tijdens de memorabele Wereldbekerfinale 2000 in Den Bosch:

En wat dacht je van het opzwepende & bombastische 'Conquest of Paradise' van Vangelis, waar menig keuring en wedstrijd mee eindigt. De winnaars rijden een ererondje langs de tribune, compleet met linten, bekers en medailles? Opstaan en hard klappen!

Liever zoetsappige nostalgie?  Black Beauty was de enige serie ooit waarbij we het intro en het einde altijd HELEMAAL bekeken. 

En nu we het toch over zwarte schoonheden en jeugdsentiment hebben:

Toegeven: de muziek was niet echt memorabel maar de beelden wel....

Zwarte paarden hebben iets magisch, maar witte paarden mogen er ook zijn. Vooral in de sneeuw.
'White horses in the snow', ongelooflijk mooi gezongen door Margriet Eshuis:

And now something completly different:

'CRAZY HORSES'  van The Osmond uit 1972. Een liedje waar nog nooit een cover van is geweest. Hoe zou dat toch kunnen? Mooie kerels waren dat, maar ja, als ze zo iets zingen, dan blijft er weinig sympathie over voor hen....

Gekke paarden of paarden zonder een naam. Hoe verzinnen ze het toch?
Over paarden en namen hebben we al veel geschreven. Ieder paard hoort toch een naam te hebben?

Door de woestijn rijden op een paard zonder naam..., dat kán natuurlijk nooit goed aflopen.

Nu, ik moet weer aan de slag. De plicht roept: stallen uitmesten, paarden voeren, het erf vegen. Daar komt nooit een eind aan. Dus zing ik maar hardop:

Wie kent er nog een paar?

Nagekomen bericht van een lezeres:
"Van negen tot vijf werken?, nou bij ons is dat toch echt van 8 tot 10 uur 's avonds."

Klopt! De meeste paardenmensen maken lange dagen. Excuses ;>)

Nagekomen bericht van een lezer:
Een lekkere rap-country-song over jawel: paarden.
Bijdeze:

Wie heeft er nog een aanvulling op onze To Do list?

Wie heeft nog tijd over?

Wie houdt van de Paarden-Lifestyle !  ?  

Het grote vooroordeel: Alleen mede-paardeneigenaren weten, dat het hebben van paarden ook de nodige energie kost en veel offers aan tijd en geld vraagt. Iedere dag de stallen uitmesten, minstens 3x per dag voeren en controleren. In weer en wind zorgen dat de paarden ook beweging krijgen. Grote zorgen waarvoor de komst van de veearts noodzakelijk is en nooit eens onbezorgd op vakantie of zomaar spontaan een dagje weg.
Zo kunnen we nog wel even doorgaan, want we praten hier over grote wezens die liefde, aandacht en veel verzorging nodig hebben.