CAO Paardensport; de Vakbond

Gastblog*: Sanne Hubner

De branche aan het woord: De Vakbond. 

Eén van de partijen die ik natuurlijk om hun mening vraag is de FNV. Zij zijn immers diegene bij wie het 2 jaar geleden een beetje is begonnen maar waar er niet is doorgepakt. Dus in mijn onderzoek naar waar en of de FNV er nog mee bezig was, kwam ik op website van de FNV een cao tegen; Productiegerichte Dierhouderij.

Een cao waar er wel gesproken wordt over een medewerker paardenhouderij, maar in deze cao komt het woord paard maar 1 keer voor en dat is in een tabel op pagina 6. Daarin wordt gerefereerd naar het functiehandboek dierhouderij. Als er dan nader gekeken wordt naar de functieomschrijving die in het Functie Handboek Dierhouderij staat, staat daar het volgende: 

De medewerker paardenhouderij kan voorkomen op Paardenhouderijen waar paarden worden (op)gefokt t.b.v. de verkoop als sportpaard. De werkzaamheden kennen overwegend een kort cyclisch (dagelijks tot maandelijks) repeterend (terugkerend) patroon. Procedures, voorschriften en te behalen resultaten zijn leidend. De focus ligt op het continueren van het gekende operationeel proces. De functiehouder deelt, in overleg met leidinggevende en collega’s, het eigen werk in aan de hand van te realiseren dag planningen. Collega/leidinggevende is consulteer baar, operationele werkzaamheden en te maken keuzes worden afgestemd met op locatie aanwezige personen (collega’s/leidinggevende e.d.). De functiehouder is verantwoordelijk voor het verzorgen en inspecteren van verblijfsruimten. Daarnaast is hij/zij verantwoordelijk voor het verzorgen, inrijden, trainen en controleren van zijn toegewezen paard(en)(groep). 

Om een duidelijk beeld te krijgen hoe een cao gerealiseerd kan worden heb ik contact opgenomen met het bestuurslid die achter de petitie en het artikel zat, om een aantal vragen te kunnen stellen: 

Naam:  Ingrid Koppelman   
Leeftijd:  53
Functie: Bestuurder Sport en Bewegen
Bedrijf: FNV

Wel of niet een Hippische cao: WEL

De zin; Paardenhouderijen waar paarden worden (op)gefokt t.b.v. de verkoop als sportpaard refereert naar een fokkerij/opfok bedrijf waar jonge paarden worden opgeleid/getraind voor de verkoop. Als ik het dus goed lees vallen andere bedrijven zoals sportstallen, manegebedrijven, hengstenhouders, fokkers, paardenklinieken, hoefsmederijen, pensioenstallen, revalidatiestallen hier dus niet onder?

Klopt. Dit heeft te maken met de cao Productiegerichte Dierhouderij. Bij een cao kijk je altijd als eerste naar de werkingssfeer. Die staat in art 10.3. Paardenhouderij wordt hier niet genoemd. Dus is een algemeenverbindendverklaring ook niet op hen van toepassing. In de hele cao komt het woord paard maar 1x voor, bij de functie indeling uit het functiehandboek (=geen cao maar een handboek).


De zinnen; De functiehouder is verantwoordelijk voor het verzorgen en inspecteren van verblijfsruimten. Daarnaast is hij/zij verantwoordelijk voor het verzorgen, inrijden, trainen en controleren van zijn toegewezen paard(en)(groep). Refereren wel naar werkzaamheden die op alle andere genoemde stallen in vraag 1 voorkomen. Is het dan ook niet meer een “verzamelnaam” en zou deze CAO dan ook niet toepasbaar zijn op de andere stallen? Of heeft dat vooral te maken met de verzamelnaam van de CAO dat het bedrijf productiegerichte dierhouderij moet zijn en niet alleen dierhouderij?

De gehele cao gaat niet over paardenhouden. Neemt niet weg dat de cao wel toepasbaar is op veel paardenbedrijven, maar dat zou wel voor meer cao’s kunnen gelden. Omdat het wel op elkaar lijkt, het boerenleven en het paardenleven, zou deze cao best toepasbaar kunnen zijn op meer paardenbedrijven dan alleen de opfokstallen.


Alle andere beroepen in de paardensport zoals; grooms, ruiters, stalmanagers, uitmesters, zadelmakmakers, paardencoaches, trainers, inseminators (en ik noem er nu een paar) vallen dan dus niet onder “medewerker paardenhouderij” zoals deze is omschreven in de CAO productiegerichte dierhouderij?

Veel van de genoemde functies vind je niet op een opfokbedrijf. Enkele functies kun je nog wel onder de andere functies uit het handboek scharen. Maar de wat meer sport gerelateerde functies niet. Dat hoeft geen bezwaar te zijn, want een functiebenaming kan ook ‘generiek’ zijn. Veel trainers op een manege zijn ook dierverzorger. Iedereen zou erop vooruitgaan als ze ‘medewerker paardenhouderij’ genoemd zouden worden. Daarbinnen kan je dan diverse taken specifieker maken. Ook een bedrijfsleider in een manege zou onder een generieke functienaam kunnen vallen. Maar dat is allemaal theorie, in de praktijk zie ik dit niet snel gebeuren want dan moet eerst de werkingssfeer van deze cao worden aangepast.


Bent u van mening dat een specifieke CAO Paardensport de medewerkers in deze branche meer bescherming zal bieden? En dan specifiek bescherming tegen uitbuiting, ongeoorloofd ontslag, arbeidsongeschiktheid etc.?

Ja. Kijk, de productiegerichte dierhouderij is een prima cao. Sterker nog, voor veel werkgevers in de paardenhouderij is deze cao te goed. Dat is ook daarom dat ze deze cao afhouden. Deze cao biedt dus meer dan voldoende bescherming voor de medewerkers in de paardensport, maar er moet dan ook wel een RI&E komen voor de paardenhouderij.
Ook zullen afspraken gemaakt moeten worden over afwijkende arbeidstijden. Deze cao zou dan een ‘paardenparagraaf’ moeten krijgen. 


Welke obstakels staan er volgens u momenteel in de weg om een CAO Paardensport (op korte termijn) te realiseren?

Werkgevers hebben er te weinig belang bij. En werknemers zijn niet georganiseerd via de vakbond. Als er niet van hogerhand (bijvoorbeeld de overheid) dwang komt, zullen de werkgevers niet in beweging komen en voor problemen als personeelstekorten op zoek gaan naar andere oplossingen (arbeidsmigranten, kennismigranten, stagiaires etc.). 


Als u een CAO voor de hippische sector zou mogen creëren wat zouden dan volgens u de belangrijkste kernwaarden zijn?

Inspraak van werknemers. Ik zou graag zien dat de cao-paardensport, of een paardenparagraaf in deze cao, echt ook gaat over paardenhouden en paardensport. Dat mijn leden input leveren op wat er speelt op de werkvloer, dat er een dialoog is tussen de werknemers (via de vakbond) en de werkgevers om verbeteringen in de branche mogelijk te maken.
Een cao leidt tot meer inspraak en meer inspraak leidt tot brancheontwikkeling. Nu is het heel eenzijdig de werkgever die bepaalt en als het je niet bevalt dan ga je maar. 


Dit is natuurlijk niet overal het geval, Ook heeft het te maken met het opstaan van de werknemer. Maar dat gaat niet gebeuren in de hippische sector, want de mensen die hierin werken vanuit de liefde en de passie gaan dit niet “verlaten” voor betere arbeidsvoorwaarden. Is het dan ook niet de taak van het FNV behalve het werven van leden, om de actie te voeren voor de werknemers? Dat is immers waar wij voor betalen toch? 

Ik verwacht ik dat er ook goede werkgevers tussen zitten maar het is niet wat ik hoor; de petitie is heel duidelijk hierin: moderne slavernij wordt vaak gebruikt als woord om aan te geven hoe werkgevers met werknemers omgaan.
Wij zien in sectoren met veel leden dat dit goed is voor de brancheontwikkeling. De leden hebben een actieve inbreng in wat nodig is op de werkvloer; die afspraken komen in de cao. Als FNV organiseren wij die inspraak, via enquêtes, via bijeenkomsten, via ledenraadplegingen en stemrondes. Je betaalt dus voor het tot stand komen van die cao en het onderhouden daarvan. 
Actievoeren doen ook de leden. Actievoeren kan op verschillende manieren. Staken is het ultieme middel, als alle andere acties tot niks geleid hebben. De FNV besteedt het geld van de leden in het opzetten en ondersteunen van de acties, via communicatiematerialen, het inschakelen van persvoorlichters, het opzoeken van de media en natuurlijk met de inzet van bestuurders en actieondersteuners. Er moeten bv vergunningen worden aangevraagd wil je op een evenement een actie voeren of een stand neerzetten. 
De FNV voert zelf geen actie, wie zouden dat dan moeten doen? Ik kan daar toch niet in mijn eentje gaan staan roepen dat er een cao in de paardensport moet komen? Dat moeten toch echt de mensen uit de sector zelf doen. Hoe denk je dat er anders een Malieveld vol actievoerders komt? Dat zijn allemaal FNV leden.

Tot een staking in de paardensport zie ik het de komende jaren nog niet zo snel komen. Maar actievoeren voor betere arbeidsvoorwaarden kunnen we zeker samendoen. Maar nogmaals daar zijn leden voor nodig, want het moet de werkgever duidelijk zijn dat ZIJN medewerkers het niet meer pikken. Dat als zij zeggen: Ik doe het niet meer, dat er een tijd komt dat er voor jou geen 10 anderen zijn, maar dat hij echt een serieus probleem heeft. En ja, het is belangrijk dat de medewerker in de paardensport de durf heeft die stap te zetten. Want het is JOUW inkomen, JOUW toekomst, JIJ hebt geen pensioen na 40 jaar werken. Jij bent degene die 3 hoog achter woont met dit salaris. Het is jouw dag die gevuld is met alleen maar werken, werken, werken. Jij bent degene die met een val van het paard niet voldoende verzekerd is; jij bent degene die de ammoniak lucht jarenlang opsnuift. Jouw rug is versleten op je 30ste. Jouw benen zijn blauw van de kou na het zoveelste paard dat jij hebt uitgelaten.  


Denkt u dat als er een cao-paardensport is, deze ook door de werkgevers nageleefd zal worden?

Als er voldoende leden zijn, zal hij wel moeten. Bij een cao kunnen we als FNV naar de rechter stappen om ons gelijk te krijgen/halen. 
Werkgevers gaan altijd, ook als er een cao is, op zoek naar oplossingen die voor hen het goedkoopste zijn en als dat ten koste gaat van de cao, zullen ze dat vaak niet nalaten; het is niet altijd dat ze daarmee de wet overtreden want sommigen weten heel goed de mazen van de wet te vinden voor hun eigen voordeel.


Wat bedoel je precies met als er voldoende leden zijn? 

Leden zorgen voor naleving van de cao. Omdat een vakbond de cao ondertekent mogen haar leden wijzen op het niet naleven van de cao. Zij zijn dus de inspectie. De FNV kan namens een lid, of vaak namens meerdere leden, een rechtszaak aanspannen. Onze leden genieten dan ook het voordeel van de uitkomst van die rechtszaak. Het kan dan bv zijn dat wat de rechter besluit, alleen voor leden geldt en niet voor de niet-leden. Hoe meer leden er zijn, hoe meer de werkgever de druk voelt zich aan de wet (de cao) te houden. Daar waar nu de arbeidsinspectie soms ver weg is of lijkt, zijn de medewerkers die vakbondslid zijn natuurlijk dichtbij.


De vragen komen misschien een beetje kritisch over. Maar het is wel belangrijk, vind ik, om naast het stukje reclame wat er hiermee wordt gemaakt voor de FNV, ook duidelijk wordt wat de FNV dan gaat doen voor zijn leden. Want de (aspirant) leden uit de hippische sector gaat zelf niet staken of actievoeren. Wij zijn lid, dus het is aan het FNV om dan onze collectieve stem hoorbaar te maken. Daarvoor zijn we lid. Toch? 

Ik zie het niet als reclame; het besef moet er komen dat er alleen via de vakbond iets kan veranderen. 
Ja je bent lid zodat wij namens jou jouw stem hoorbaar maken; maar er moeten wel leden bereid zijn ervoor in actie te komen. Niet alle leden die we hebben zijn mensen die actievoeren, er zijn altijd mensen die liever niet op de voorgrond treden. Dat is ook prima. Maar zij steunen met hun lidmaatschap wel de actieve leden en zorgen voor voldoende middelen om acties te kunnen voeren. Net als bij een vereniging, daar is ook niet iedereen actief als vrijwilliger maar draag je met je lidmaatschap wel bij aan de vereniging. De FNV Is ook een vereniging. Samen zijn we de vakbond.


Kunt u een korte samenvatting geven waarom u wel of niet voor een CAO Paardensport bent? 

Ik ben voor. Omdat de sector het verdient; omdat de medewerkers het verdienen. Omdat iedereen die een vak geleerd heeft het verdient zich te ontwikkelen, te groeien in het vak en in salaris. Ik ben ook voor omdat het een serieuze sector is die nu een flater slaat in de manier waarop ze met medewerkers omgaan. Ik geloof zeker dat er bedrijven bij zijn met heel weinig geld, die blij zijn dat ze het hoofd boven water houden en de minimale zorg aan de paarden kunnen geven. Niemand vraagt om de hoofdprijs te verdienen; iedereen wil gewoon een menswaardig en levenswaardig loon. En waardering. Dát is voor alle bedrijven haalbaar; als de wil er maar is. En laten we eerlijk zijn, voor veel werkgevers is het heel haalbaar. Ze zullen het wel voelen in hun eigen portemonnee. Het is een kwestie van eerlijker verdelen; de mensen die het geld voor hun verdienen, verdienen zij het niet om mee te delen in die door hen opgebrachte omzet?

Het gaat mij ook om kwaliteit: kwaliteit van de zorg voor de dieren en kwaliteit in de zorg voor de mensen.  Beide staan onder druk door deze manier van werken. Dat kan anders, en dat weet ook iedereen; ook dat het anders moet. Maar als iedereen blijft doen wat ie deed…blijft alles zoals het was. Dát is wat werkgevers doen: zorgen dat alles blijft zoals het was. Dus wie moet de verandering brengen? Juist, de werknemers. Die moet zeggen: tot hier en niet verder. Hier stopt mijn passie voor het paard en begint mijn liefde voor hun welzijn én mijn welzijn. Want wat goed is voor jou, is ook goed voor het bedrijf en dus voor het paard. Op elk bedrijf dat aan paarden heeft, daarom de oproep: de FNV wil er minimaal 1 contactpersoon. Ben jij dat? Dan gaan we samen zorgen dat we sterk komen te staan. De verandering begint bij de medewerkers zelf. 

Serie: CAO Paardensport

Gastblogger: Sanne Hubner
Wie ben ik? Dat is misschien ook leuk om te weten! Mijn naam is Sanne, ik ben 27 jaar oud en ik woon in Brabant. De paarden zijn mijn passie. En van deze passie heb ik mijn beroep weten te maken. Eerst voornamelijk in loondienst, als thuisgroom, voor verschillende bedrijven. En sinds 2021 als zzp’er. Samen met mijn partner heb ik een spring gefokte merrie, die wij inzetten voor de springsport en de fokkerij.

* = Geschreven teksten worden standaard beschermd door het auteursrecht. Zonder toestemming van de auteur mag een tekst niet zomaar worden overgenomen voor gebruik door een ander. Wilt u een tekst geschreven door een ander kopiëren dan dient u de schrijver van de tekst te benaderen en toestemming te vragen.