Kinderen en paarden: moedersdroom of gedeelde interesse?

Een veulen is verkocht en zal in het najaar worden opgehaald. De kopers hebben op ons verzoek een extra reisgenoot meegenomen. Het veulen zal namelijk een lange reis moeten maken en uit ervaring weet je dat het beter is als het veulen de eerste keer niet alleen in de veewagen staat. Zo´n reis kan een enorme indruk maken op een veulen en als het een negatieve ervaring wordt, is er een kans dat het veulen denkt: “dit eens maar nooit meer”. En probeer ze dan maar eens een volgende keer op de wagen te krijgen.

De veewagen komt het erf op en de koffie staat te pruttelen. Kennismaking, koffie en de zaken worden afgehandeld. Dan komen de kinderen binnen, die net van school naar huis komen en klimmen om m´n schoot. “Hebben die al een pony?,vraagt de koper van het veulen.
Nee, ze hebben nog geen eigen pony. Ze zijn namelijk nog erg jong. Ze zijn nog ontzettend speels en ik ben bang dat ze een pony net zo zullen behandelen als barbie´s en autootjes. Vooral die laatsten hebben heel wat te verduren want zoonlief heeft veel talenten om later een succesvolle sloperij te beginnen. Ook dochterlief gaat niet al te zachtzinnig met haar barbie´s om en over knuffels zullen we het maar niet hebben. Die eindigen meestal in de hondenmand waar de hond het werk afmaakt….

De veewagen gaat open en de koper van het veulen haalt een Welsh A pony'tje van de wagen af. “Kijk, is deze niet leuk voor de kinderen?”, vraagt hij. Een prachtig schepseltje kijkt me met grote ogen aan en m´n hart begint sneller te kloppen. Ongelofelijk, alles erop en eraan, een lief koppie, mooie sterke benen en van die manen waar je onmiddellijk vlechtjes in wil leggen. Nog voor dat de vraag over het karakter is gesteld, zijn de kinderen er al bovenop gezet en joelen van plezier. Ze maken zowaar hun eerste ritje over het erf. Hun gezichtjes stralen van zoveel geluk dat het nu wel erg moeilijk wordt om de pony weer de veewagen in te sturen. En zo zal dus deze pony de geschiedenis ingaan als de snelste impulsaankoop ooit...

Een jaar later
Onze zevenjarige dochter houdt van de pony, zoals ze ook van alle andere dieren houdt. Ze knuffelt de pony en wil af en toe ook wel een ritje maken. Dan zit ze er even bovenop, kijkt wie er allemaal naar haar kijkt en na een paar rondjes door de bak vind ze het wel genoeg. Weg is ze. Daar staat moeders dan, met een opgezadelde pony aan een touw en een groot vraagteken op haar gezicht.

Dochterlief ziet het paardrijden, net zoals bijna alles om haar heen, als spel. Prima, zo hoort het begin ook te zijn. Maar spelletjes duren maar kort en het tempo van kinderen is razend hoog. Hoe ga je hier als ouders mee om? Hoe houd je het leuk voor kinderen en hoe stimuleer je ze op een positieve manier? En vooral: hoe maak je van deze kinderen, verstandige paardenmensen die later respectvol met paarden omgaan?

Vroeger was anders
Toen ik zelf een jaar of zeventien was, stond mijn paard bij een gezin in pensionstalling. Heel wat uren van de dag was ik hier op het erf bezig met mijn paard. De indrukken die ik daar heb opgedaan liggen nog vers in mijn geheugen. Moeder des Huizes had drie dochters. Twee dochters reden fanatiek paard en dat loog er niet om. Dochter nummer drie liep vaak op het erf rond maar had geen behoefte de wereld vanaf een paardenrug te ervaren. Zij was dol op zeilen en alles wat met watersport te maken had. De moeder was op alle drie de dochters even gek. Dochter één die reuze haar best deed maar weinig talent bleek te hebben. Dochter twee die de sterren uit de hemel reed en dochter drie die op een skateboard op het erf tussen de paarden door zeilde om te oefenen voor haar surfplank. Dochters één en twee hebben het beiden op hun eigen manier ver geschopt in de paardenwereld.

Gedeelde hobby's
Vaak denk ik nog aan dit gezin. Diep in mijn hart was ik natuurlijk een beetje jaloers op deze meiden. Alle drie. Niet alleen vanwege de paarden maar vooral ook vanwege de gedeelde interesse met de moeder. Ik had bovendien respect voor de moeder die de juiste balans wist te vinden tussen hun talenten stimuleren maar ook andere interesses te accepteren. Dochter drie hield van zeilen. Moeder wist ook hier gevoel voor op te brengen, terwijl ze ongetwijfeld liever aan de rand van een manegebak stond te kijken dan vanaf een steiger over het water tuurde en waarschijnlijk nauwelijks de zeilboot van haar dochter wist te onderscheiden van andere zeilboten.

In mijn geval lag alles anders. Paardenliefde kwam niet voor in onze familie. Mijn moeder was zelfs als de dood voor paarden. Zo erg zelfs dat ze ons de bosjes in sleurde als ze in de verte in het bos paarden zag aankomen. Als ze een broek aan had gehad was ze ter plekke in de boom geklommen en had ze ons mee naar boven gesleurd. Ik schaamde me en was zelfs boos want haar beschermende rug ontnam mij het zicht op de prachtige wezens die even later voorbij kwamen.

Pas toen ik een jaar of 11 was kon mijn paardenliefde zich ontwikkelen doordat ik een verzorgpony kreeg. Ik klom erop en kwam er nog zelden af. Stiekem denk ik wel eens hoe het leven eruit had gezien als ik bij dat andere gezin was geboren en opgevoed. Gedachtes die iedereen wel eens heeft. Maar het leven loopt zoals het loopt en in mijn geval hebben de paarden toch een grote plaats in m´n leven gekregen. Bovendien begreep ik algauw mijn moeders angsten en bezorgdheid maar al te goed toen ik zelf moeder werd.

Onbewust opgedrongen dromen
De jeugdherinneringen komen steeds vaker naar boven omdat mijn dochter zo langzamerhand de leeftijd bereikt die ik had toen de paardenliefde mijn leven begon te beheersen. Bij mijn dochter bespeur ik echter (nog?) niet die gevoelens.  Ik kon alleen maar dromen van de pony die zij nu heeft. Voor haar is het de normaalste zaak van de wereld. Omdat moeders de hele dag met paarden bezig is en de paarden om het huis heen lopen, horen de paarden gewoon bij het dagelijkse leven. Dat is er dus met de paplepel ingegoten.

Iets wat “normaal” is wordt niet als iets bijzonders beschouwd. Zo kom ik zelf uit een schaats-fanaten familie. Ik ben zowat geboren op schaatsen. Zodra er een filterdun laagje ijs lag, kwamen de schaatsen te voorschijn. Mijn vader schaatste de Elfstedentocht alsof het een ommetje was en verwachtte eigenlijk van ons dezelfde interesse en liefde voor schaatsen. Maar schaatsen was voor mij: pijn in m´n enkels, een striemende wind in m´n gezicht en het enige genot: warme chocolade melk na afloop die ik dan verkleumd opdronk tot m´n lichaam weer een beetje tot leven kwam. Zodra ik uit huis was heb ik m´n schaatsen verkocht...

Verwachtingspatronen
Als kind dúrf je het gewoonweg niet te vertellen dat je een bepaalde sport of hobby niet leuk vind. Zeker niet als dit bij de normale familietradities en bezigheden hoort. Je doet het gewoon, simpelweg omdat het van je verwacht wordt en omdat je ouders zo trots op je zijn wanneer je aan hun verwachtingspatroon voldoet.
Positief stimuleren mag maar houdt dus in de gaten dat kinderen ook andere interesses kunnen hebben en dit niet altijd even duidelijk kenbaar (durven) maken.

Plaatselijk onderzoek levert mij wat ideeën op om straks mijn dochter toch door positieve stimulatie paardrijden te leren. Een manege-eigenares verteld dat het vooral bij jonge kinderen verstandig is om met Voltige te beginnen. Groepsgewijs worden de kinderen op een heel aardige en speelse manier vertrouwd gemaakt met het paard en de wereld vanaf een paardenrug. De meeste kinderen vinden vooral de combinatie met gym hierin erg leuk. De helft van de kinderen stroomt op een gegeven moment door naar de beginnersklasjes en de andere helft heeft het na verloop van tijd wel gezien. Voltige is een leuke kennismaking met de paarden, de sfeer op de manege en alles wat er zo´n beetje bij komt te kijken.

Een kinderpony
Indien de kinderen door willen gaan en er een mogelijkheid is om een kinderpony te kopen dan is het een absolute noodzaak is om te beginnen met een kindvriendelijke pony.

In Engeland hebben ze hier zelfs een heel systeem voor. Pony´s worden qua fokkerij en verkoop ingedeeld naar: First Pony, Second Pony etc. Qua karakter en maat hebben de Engelsen een traditie en kennis opgebouwd waar je als ouders bijna blindelings op kunt varen. De Engelsen zijn goed in het fokken van pony´s. De meeste rassen afkomstig uit dit land hebben hun betrouwbare karakters wel bewezen: Welsh Pony´s, Connemara´s en vooral de New Forest pony´s. Een goede keus is bijvoorbeeld een oudere New Forest pony te kopen voor een jong kind. Een pony die al een sportcarrière achter de rug heeft en een levenswijsheid heeft verworven. Dit soort pony's zijn goede leermeesters en tonen vaak opvallend veel intelligentie en geduld.

De Welsh A pony´s zijn ook vaak leuke First Pony´s. Onze Welsh A merrie ziet mij als noodzakelijk kwaad en is zelden enthousiast als ik haar benader. Als ze de kinderen in de verte hoort, spitsen haar oortjes en begint ze zelfs te hinniken. Die genen zitten er gewoon in. Alleen in een uitzonderlijke situatie zou ze misschien verkeerd reageren, voor de rest is ze 99% betrouwbaar in het nabij zijn van (kleine) kinderen.

Een goede start
Koop een ervaren pony, een rustig karakter en even belangrijk: een exterieur die past bij een jong kind. Een zware, flegmatieke pony kan geschikt lijken, maar één ruk aan de teugels en je kind ligt eraf. De overweging om een grotere pony te kopen omdat het kind er dan langer mee doet, gaat meer op voor fietsen en kleding. Natuurlijk is het vervelend als een kind op een gegeven moment te groot wordt voor een pony, maar indien de pony inderdaad blijkt te beschikken over een gouden karakter en kindvriendelijk temperament, dan zijn er genoeg ouders en dolgelukkige kindjes die in de rij staan zo´n pony over te nemen en er even gelukkig mee zijn. De pony kan misschien ook blijven indien er ruimte en budget genoeg is want zo´n kleine pony wordt toch vaak onderdeel van een gezin.

Talent ?
Indien kinderen die echt interesse en talent hebben om door te gaan met paardrijden dan kan het aanleren van discipline kan geen kwaad. De moeder die daar in de manegebak met de opgetuigde pony staat mag haar dochter best terugfluiten. Net zoals speelgoed opgeruimd dient te worden, zo gaan we dus ook eerst de pony samen afzadelen, wat voer geven en weer op stal (of weiland) zetten. Konijnen en cavia´s dienen in een schoon hok te zitten en iedere dag vers voer en water te krijgen, de pony dient even zo goed verzorgd te worden, al lijkt het allemaal wat moeilijker te bevatten.
Spelenderwijs kun je de kinderen een hoop leren. De behoeftes van dieren en vooral de dieren leren aanvoelen. Een pony kan niet praten maar kijk naar de lichaamstaal, nu geeft de pony duidelijk aan dat hij het lekker vindt om geborsteld te worden.

Gepaste verantwoordelijkheden
Door een hoop te investeren in deze kleine dingen kan er een basis worden gecreëerd voor het kind om later een goed mens ten aanzien van dieren te worden. De dagelijkse verzorging moet even belangrijk worden gemaakt als een buitenritje of wedstrijdje. De juiste balans vinden is de kunst. Een kind kun je geen verantwoordelijkheden geven die het nog niet aankan. Een kind hoort te spelen en het spel is de basis voor een verder leven.

Zo ook met de paarden en de omgang met dieren in het algemeen; spelenderwijs een dier leren te begrijpen is beter dan een kind teveel pushen of echt doordrammen. Ouders die van hun kinderen potentiële Anky´s willen maken, leggen te veel druk op een kind. En net zoals ondergetekende haar schaatsen verkocht zodra ze uit huis was, zo zal een kind niet meer naar haar pony omkijken als er geen lol aan te beleven valt.

Dieren en kinderen
Ouders mogen niet te hoge verwachtingen van hun kind hebben of laten blijken. Niet ieder kind is getalenteerd genoeg om echt goed te leren rijden. Het is beter om je te concentreren om het kind een goed gevoel voor paarden te leren ontwikkelen, of dieren in het algemeen. Op het Journaal werd er gesproken over een rapport waarin geconcludeerd werd dat kinderen die met dieren omgaan later minder kans hebben “de fout” in te gaan…

Dan toch moedersdroom?
Een kind met een pony is dus niet alleen een droom van menig moeder maar ook een goede manier om een kind meer dan alleen paardrijden te leren. Respectvol met dieren leren omgaan en eigen talenten en gevoel ontwikkelen. Indien je het kind positief hebt gestimuleerd maar ook alert bent gebleven voor tegenovergestelde signalen, dan heb je het goed gedaan.

Ook als blijkt dat het kind totaal geen interesse in paarden en pony´s heeft en liever op de tennisbaan staat of voor een zeilboot spaart. Natuurlijk is het heel jammer als je niet dezelfde interesses deelt met je kinderen of de rest van je gezin. Maar voor het kind (en de pony!) is het beter als je eerlijk tegen over elkaar kunt zijn.