Precies een jaar geleden, schreef k over de Konikpaarden in Bourtange. Destijds een onderwerp dat veel aandacht kreeg vanwege maatschappelijke onrust over Konikpaarden in de Oostvaardersplassen.

Gelukkig is de situatie in Bourtange ongewijzigd. De Konikpaarden hebben er nog steeds de ruimte en de rust.

Door Godart Bosmans

Tekst: Sanna van den Akker
Paard en Content

Dat slechte tijden ook mooie dingen op kunnen leveren, blijkt wel uit het verhaal uit Amerika van de ‘Book Women’: vrouwen die te paard bibliotheekboeken bezorgden bij mensen in geïsoleerde berggebieden in Kentucky.

The Pack Horse Library, zoals het initiatief officieel genoemd werd, was onderdeel van de Works Progress Administration (WPA) en is opgericht in 1935. De WPA was in het leven geroepen door president Roosevelt om de economische crisis van de jaren dertig mee te bezweren. Deze overheidsinstelling had als doel om mensen aan het werk te krijgen en het land weer op te bouwen. Zo bouwden ze scholen, zorgcentra en buurthuizen en legden ze wegen en parken aan.

Het project van de Book Women zorgde niet alleen voor werk, maar zorgde ook dat de on- en laaggeletterdheid werd aangepakt. In de berggebieden was er nauwelijks genoeg geld om van te eten, hoe konden ze dan geld overhouden om (zoals Eleanor Roosevelt zo mooi verwoordde) “to feed their minds”.

Opvallend was dat het bijna allemaal vrouwen waren die aan dit project deelnamen. De meeste mannen werden immers al ingezet in de bouw en er moest een nieuwe bron aan arbeidskrachten worden aangeboord. De vrouwen gebruikten voor het werk hun eigen paard. De WPA betaalde wel een salaris, maar veder geen onderhoudskosten voor de paarden. Ook de boeken en ander leesmateriaal (zoals kranten en tijdschriften) werden niet bekostigd, maar kwamen uit de plaatselijke bibliotheken of werden door inzamelingsacties bij elkaar gesprokkeld. Kerstkaarten werden als boekenleggers gebruikt, zodat er geen ezelsoren in de boeken kwamen en het leesmateriaal daardoor zo lang mogelijk in omloop kon blijven. Artikelen werden uitgeknipt en in plakboeken geplakt, zodat ze langer goed bleven.

Een van de plakboeken is bewaard gebleven en is te zien in de FDR Presidential Library & Museum in Hyde Park, New York. Dat boek bevat recepten, iets wat erg populair was op dat moment.

Het waren vaak lange dagen te paard. De boekendames reden zo’n 150 tot 200 kilometer per week op hun paard of muildier. Geen kinderachtige afstanden! Vanuit de rivierbeddingen zochten ze naar wegen omhoog, de bergen in. De plekken waar ze naartoe reden waren onherbergzaam en vergde veel behendigheid en moed van zowel ruiter als paard. Soms moesten ze ook nog stukken te voet afleggen, omdat het voor de paarden niet meer veilig was om verder te gaan. Dit deden ze voor een salaris van slechts 28 dollar per maand.

Omdat nog niet iedereen in de afgelegen gebieden kon lezen, lazen de Book Women ook voor aan de mensen die dat wilden. Het ging dus niet alleen om een koeriersfunctie, maar ook om de mensen wijzer te maken en zo hun ontwikkeling te stimuleren. Het was voor veel bewoners uit de afgelegen gebieden hun enige contact met de buitenwereld. Vooral de tijdschriften waren geliefd, met onderwerpen over opvoeden, het huishouden, landbouw en koken. Zo konden ze meedoen met de ontwikkelingen in de samenleving.

Op het hoogtepunt van het project, eind 1938, waren er 274 boekbezorgers, verspreid over 29 provincies. In 1943 is de WPA, en daarmee ook het project van The Pack Horse Library, beëindigd. Op dat moment was er weer volop werk, helaas door een niet zo leuke oorzaak: de Tweede Wereldoorlog was in volle gang. Met het project was echter wel een traditie van het verspreiden van leesvoer ontstaan. Ook nu wordt nog steeds het nut van lezen en het laagdrempelig beschikbaar stellen van boeken onderschreven.

Gastcolumn door Edith Louw,
Paard & Content

Ergens voor de eeuwwisseling kocht ik een prachtig boek, getiteld “Horse, Follow Closely” van GaWaNi Ponyboy. Natural Hosemanship vanuit de Native American benadering, zo werd de methode omschreven op de achterflap. Het concept “relationship training” staat in het boek centraal, en de mooie teksten en bijzondere foto’s worden gelardeerd met oefeningen die je aan het denken zetten.
Zo raadt Ponyboy aan om eens een etmaal met je paard door te brengen, zonder interactie, zodat je hem beter leert kennen. Wat zijn eigenlijk de gewoontes van je paard, wanneer eet hij, slaapt hij, speelt hij, hoe ziet zijn sociale leven eruit zonder jouw invloed?

Het was koren op mijn molen, want het observeren van paarden is voor mij een even grote hobby als het erop zitten. Hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet. Na vele uren op het hek zitten, zie je steeds subtielere signalen.
En met behulp van de uitleg van professionele paardenobserveerders als Machteld van Dierendonck, Martha Kiley-Worthington, Klaus F. Hempfling en anderen, begrijp je die signalen ook steeds beter, en kun je er zelfs gebruik van maken om je paard gerust te stellen bij de hoefsmid of wanneer je aan het trainen bent. Even wegdraaien wanneer je paard over z’n theewater dreigt te gaan, zelf met een opgetrokken voet “op rust” gaan staan, het is bijzonder effectief om je relatie te verbeteren.
Want wie wil er nou niet dat je paard zich veilig en op z’n gemak voelt bij je? Is vertrouwen niet het grootste compliment dat je van je paard kunt krijgen?

Toch zit er een hele dikke sissende adder onder het gras. Want is het feit dat je paard niet bang voor je is en doet wat je zegt echt een teken dat het met je relatie wel snor zit? Is een braaf, gehoorzaam paard een gelukkige partner? Of speelt er veel meer?

Deze vragen zijn niet in een enkele blog te beantwoorden, maar wel de leidraad voor mijn omgang met paarden. Op zoek naar een meer gelijkwaardige relatie, waarin je met elkaar communiceert, in plaats van commandeert, kom je ontelbare valkuilen tegen. Het is niet het meest betreden pad, en ook zeker niet het makkelijkste.

Nu ben ik er ondertussen wel achter dat dit hele onderwerp voor sommigen een non-issue is. Sommige ruiters zijn maar amper geïnteresseerd in wat hun paard van ze vindt, zolang hij maar doet wat er gezegd wordt. Stel je eens voor dat je een partner hebt die zo met jou omgaat… Wat jij denkt en voelt kan hem of haar geen barst schelen, zolang je maar het huis schoonhoudt, de vuilnis buiten zet en genoeg geld binnenbrengt… Gezellig.

Afgelopen weekend ontmoette ik zo iemand. Moeder van twee ambitieuze kinderen op een concours. Hoeveel pony’s ze hadden werd me niet helemaal duidelijk, omdat de moeder vooral interesse had in het etaleren van haar kennis omtrent het springen, waar we naar zaten te kijken. Nu hoor ik graag experts aan het woord. Als je praat herhaal je per slot van rekening alleen wat je al weet; als je luistert, leer je soms iets nieuws. Deze vrouw wist precies te vertellen wanneer de pony goed voor de sprong werd gebracht, welke hindernissen moeilijk waren, of de pony een goede galop had enzovoorts.
Leerzaam. Maar toen begon ze over een van de pony’s waar dochterlief mee sprong, een net vijfjarige ruin. Die wilde namelijk niet, terwijl hij het best kon. Gelukkig hadden ze een goede instructeur bij de hand, die hen vertelde dat de pony zich zou moeten schamen dat hij zo lui was. En de oplossing was simpel. Trots (ik overdrijf echt niet) vertelde ze dat, op aanwijzing van deze ongetwijfeld goed gekwalificeerde juf, het meisje de opdracht had gekregen de pony “halfdood” te slaan. Haar woorden, niet de mijne.

Natuurlijk weet ik dat er mensen zijn die zo “trainen”: als je maar hard genoeg bent, loopt elk paard wel in de krul en springt uit angst voor de zweep over die balken. En met een beetje geluk haal je zo ook nog je winstpunten. Bravo. En lukt het niet, dan kun je altijd nog de schuld geven aan die verrekte rotpony die het verdomd om te luisteren. En koop je gewoon een nieuwe. Ook weet ik ondertussen dat het weinig zin heeft al te hard tegen dit soort praat in te gaan. Toch floepte er een “Nou, lekker is dat” uit. Ma was enigszins uit balans. “Ja, nou, je hebt ze toch voor de sport” sputterde ze nog. “En die ponytijd duurt maar zo kort.” (want ja, eenmaal 18 moeten de kinderen natuurlijk verder op een echt paard). Gelukkig werd het gesprek onderbroken door een spoedgevalletje met de pony. Die overigens een aardig rondje sprong, maar net buiten de prijzen viel.

Wat ik me afvraag: hoe voelt dat, als je op een paard rijdt dat feitelijk bang voor je is? En wat als je nou iets tegenkomt waar hij nog banger voor is?

Terug naar GaWaNi. Enkele jaren nadat ik zijn indianen-boek aanschafte, kwam Ponyboy naar Nederland, en had ik het geluk dat ik hem mocht interviewen. Hij was heel anders dan ik had verwacht. Erg eerlijk, een man van weinig woorden, die last had van een jet-lag. Erg spiritueel was hij ook al niet: hij verklaarde zonder enige schaamte dat het zijn uitgever was geweest die hem had verteld dat hij dat Indianen-verhaal moest uitbuiten: dat zou verkopen. En in wat hij vervolgens in de demo liet zien, zag ik weinig terug van de mooie woorden in zijn boek.

Relatietraining, mehoela, het paard in de ring moest en zou een klein cirkeltje rechtsom draaien, terwijl het zo duidelijk was dat het arme beest er niets van begreep en maar kauwend en slikkend linksom bleef gaan. Alle mooie plaatjes en praatjes ten spijt bleek hij gewoon een paardenfluisteraar als zovele: een die onder het mom van paardvriendelijkheid een dwingend soort leiderschap nastreefde, waarbij zijn ego in de ring belangrijker was dan het paard dat naast hem stond.

Illusies armer, maar ervaringen wijzer, zeggen we dan maar.

Ooit hadden wij een paard.  Nouja, paard... Ze zag eruit als een paard, maar daarmee was ook alles gezegd.

Vies, viezer, viest
Onze merrie was eigenlijk een varken.  Ja, je hoort het goed. Ze knorde nog net niet, maar voor de rest had ze toch echt dezelfde hobby's als een varken.  Ik heb het wel over varkens, die nog buiten mogen lopen en in de modder mogen rollen.  Niet over varkens uit de bio-industrie, die alleen het zonlicht zien als ze vanuit de stal de  vrachtwagen inlopen, richting het slachthuis.

Modder & Mest
Maar onze merrie mocht dus graag door de modder rollen. Inclusief deken.  Inclusief nieuwe deken.  Dat maakte haar allemaal niets uit.  Lekker rollen, de benen in de lucht, opstaan, uitschudden en vreemd opkijken naar dat blonde twee-benige wezen, dat stond te schelden aan de rand van de bak. Soms zelfs te huilen...
Maar dat rollen was eigenlijk nog het ergste niet (had ik maar de deken even af moeten doen!).  Dagelijks even de borstel erover heen, na afloop van haar moddersessies en klaar was Miss Piggy weer.  

Stal & Mest
Het ergste waren toch wel haar stalmanieren. Ze was er zo een die iedere dag d'r complete stal omwoelde en er een puinhoop van maakte.  Poepen in het midden, poepen aan de kanten en poepen tegen de deur.  Een ravage, iedere ochtend.  Alles geprobeerd: stro, zaagsel, vlas en zelfs een loopstal.  Het maakte niet uit.  Haar stal zag er iedere ochtend uit alsof er een aardbeving had plaatsgevonden. Soms zelfs inclusief de stallen naast haar stal.

Voer & Mest
En dat was nog het ergste niet. Want WAAR dacht je dat ze ook poepte? Precies, in d' r voerbak en zelfs in de automatische drinkbak aan de muur.  Hoe ze het voor elkaar kreeg, mag Joost weten, maar het lukte altijd. En iedere dag, ik maar weer met van die lange, gele, plastic handschoenen aan en d'r waterbak leegscheppen en schoonmaken.

My Highest-Lady
Tot de dag dat ik, in opdracht van mijn zweefteef-rooibosthee-spirituele-yingyang-vriendin, haar als vieze merrie moest omarmen. Ik moest haar respecteren vanwege haar connectie met haar vorige leven als varkentje. Ik moest haar eren in haar wezen en in al haar liefde voor 'paard'-zijn. 'Miss Piggy' werd My Highest-Lady en haar nieuwe naam en identiteit als spiritueel hoogontwikkeld-wezen was een feit.

Ze rolde eerlijk gezegd nog steeds door de modder, ploegde iedere dag haar stal om en brak de voeremmers af, die ik aan de buitenkant van haar stal hing. Maar ik lette er niet meer op. Ik had de strijd opgegeven...

My Highest Miss Piggy leefde nog lang en gelukkig met de ere-titel:  het vieste paard van stal. 

Ditmaal uit de oude doos: een artikel over polosport, polopaarden (pony's?) en een stukje geschiedenis.

Polosport is zo' n tak van de paardensport waar iedereen een mening over heeft. Toch weet de gemiddelde (paarden-)mens maar weinig over deze sport en het specifieke paardenras voor deze sport: de polopony of polopaard genoemd.

In dit artikel lees je een hoop feiten, een stukje geschiedenis en vooral ervaringen van mij over het houden van polopaarden. 
Het artikel is weliswaar van een paar jaartjes oud maar qua inhoud en feiten nog waarheidsgetrouw.

Is de polosport elitair?
Worden polopaarden wel netjes behandeld?
Gaat het alleen maar om geld en status?
Krijgen de polopaarden ferme tikken van de stokken van de polospelers?
Waarom zijn polopaarden zo klein, eng en dun?
en:
Zijn gepensioneerde of afgekeurde polopaarden geschikt voor de ' gewone' recreatieve ruiter?

Alle vragen worden in dit artikel beantwoord.

De elitaire tak van de paardensport?

Sinds 1 jaar zijn wij in het gelukkige bezit van twee polomerries. De merries werden te oud voor de sport en genieten bij ons van hun welverdiende oude dag. Aangezien ik bitter weinig van de polosport af wist en de merries wat beter wilde leren kennen, ben ik me gaan verdiepen in het wereldje van de Polosport.

Het viel me op dat er erg weinig over bekend is en dat er veel vooroordelen bestaan. We kennen allemaal de beelden van champagnefles-ontkurkende helden en met goud behangen dames, met grote zonnebrillen en fraaie hoedjes, op grote chique evenementen waar de meesten onder ons zich niet echt thuis zullen voelen. We vinden het allemaal maar een elitair gedoe en de polopony's vinden we oerlelijk met hun dunne hertenhalsjes en afgeschoren manen en staarten. Zo dacht ik er dus tot voor kort ook over. Ik kwam er echter al gauw achter dat de Polosport met zijn eeuwenoude geschiedenis en tradities de moeite waard is om wat meer over te weten. Voor degene die zijn horizon wil verbreden en een kijkje wil nemen achter de schermen, heb ik wat algemeenheden over de polosport en de polopony's opgeschreven. Het is niet mijn bedoeling een oordeel over deze tak van de paardensport te vellen. Ik wil uitsluitend de lezer informeren en zou willen zeggen: lees en oordeel zelf.

lees meer

Wie heeft er nog een aanvulling op onze To Do list?

Wie heeft nog tijd over?

Wie houdt van de Paarden-Lifestyle !  ?  

Het grote vooroordeel: Alleen mede-paardeneigenaren weten, dat het hebben van paarden ook de nodige energie kost en veel offers aan tijd en geld vraagt. Iedere dag de stallen uitmesten, minstens 3x per dag voeren en controleren. In weer en wind zorgen dat de paarden ook beweging krijgen. Grote zorgen waarvoor de komst van de veearts noodzakelijk is en nooit eens onbezorgd op vakantie of zomaar spontaan een dagje weg.
Zo kunnen we nog wel even doorgaan, want we praten hier over grote wezens die liefde, aandacht en veel verzorging nodig hebben.